Genel Dahiliye Bilim Dalı Nedir?
• 18 yaş üzeri hastalarda tanı ve tedavi yapan,
• Bir kişide birden çok hastalık varlığında komplike tedavi süreçlerini yöneten,
• Nedeni belirsiz şikayetleri araştıran,
• Önleyici uygulamalar ile hastalıkları erken tanıyan
• Hastaları bütüncül bakış açısı ile değerlendiren bilim dalıdır.
Sağlık hizmetlerinin gelişmesi ile birlikte beklenen yaşam süreleri uzamıştır. Bu durum
geçmişe kıyasla çok sayıda hastalığa sahip (multimorbidite) ve çok sayıda ilaç kullanan
(polifarmasi) hastaların yaşamasını sağlamıştır. Karşılaşılan karışık tanısal tabloların çözümü,
kronik (süreğen) ve çok sayıda hastalığa sahip erişkin hastaların yönetimi ve önleyici tıp
uygulamalarının tek noktadan yapılmasının avantajları görülmesi üzerine dünyada ve
ülkemizde Genel Dahiliye (İng: General Internal Medicine) bölümleri önem kazanmıştır.
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Genel Dahiliye Bilim
Dalında hasta hizmetleri poliklinik, acil servis ve yataklı servislerde sürdürülmektedir.
Genel Dahiliye Bilim Dalı Hangi Hastalıklarla İlgilenir?
1. Çoklu Hastalık Eş Yönetimi: İlerleyen yaş ile birlikte genellikle 3 ve daha fazla hastalık bir
arada bulunur (multimorbidite) ve çok sayıda ilaç kullanımı (polifarmasi) görülür. Öte yandan
sayısı ve çeşiti artan ilaçların birbirleri ile etkileşimleri mevcuttur. Dahası, aynı ilacın birden
fazla hastalık için de kullanımı söz konusudur. Örneğin kalp yetmezliği için kullanılan bir ilaç
aynı zamanda böbrek yetmezliği veya şeker hastalığı için de kullanılabilmektedir. Bunlar gibi
hastalıkların tek noktadan yönetimi hastaların daha kısa sürede daha doğru ve etkin sağlık
hizmeti almasını sağlar. Ayrıca fazladan hastane başvurularını azaltarak hasta uyumunu arttırır.
Örnek: Hipertansiyon, diyabet, kalp yetmezliği, kolesterol yüksekliği, kalp damarlarında
darlıklar, böbrekten protein kaçağı, uyku apnesi gibi hastalıklar genellikle bir arada bulunurlar.
Bu hastaların tanılarının konulması, tedavilerinin bir arada yönetimi ve gerekli durumlarda
diğer bölümler ile (Örn. kardiyoloji, Göğüs Hastalıkları, Nefroloji) eş güdümün sağlanması
Genel Dahiliyenin ana hizmet alanına girmektedir.
2. Nedeni belirsiz belirti ve bulguların araştırılması: Erişkin hastalarda şikayetler genellikle
müphemdir ve şikayete sebep olan organdan/sistemden bağımsızdır. Şikayetlerin çok çeşitli
nedenlerden kaynaklanabilmesi nedeniyle bütüncül bakış açısı ile değerlendirilmeleri hızlı ve
doğru tanı için gereklidir.
Örnek:
• İstemsiz kilo kaybı: Çeşitli kanserler, şeker hastalığı, depresyon, tiroid kaynaklı olabilir
• Nedeni bilinmeyen ateş: Romatizmal hastalık, her türlü enfeksiyon, kanser göstergesi
olabilir
• Halsizlik, yorgunluk, bitkinlik: Kalp yetmezliği, tiroid hastalığı, romatizmal hastalık, şeker
hastalığı, depresyon, ilaçlara bağlı görülebilir
• Çok su içme, çok idrara çıkma: Şeker hastalığı, ilaçlar, psikojenik sebeplerle olabilir
• Karın ağrısı, bulantı, kusma: Kanser, safra kesesi hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları,
enfeksiyonlara bağlı görülebilir
Örneklerde görüldüğü üzere aynı şikayetler çok çeşitli hastalıklardan kaynaklanabilir. Belirti
ve bulguların araştırılarak sebeplerin ortaya konulması Genel Dahiliyenin ana hizmet alanına
girmektedir.
3. Metabolik Sendrom ve İlişkili Hastalıklar: Modern çağın getirdiği en büyük sağlık
sorunlarından birisi de edinilmiş enerji metabolizması bozukluklarıdır. Metabolik sendrom
olarak da adlandırılan bu tablo genellikle çok sayıda eşlikçi hastalığı da beraberinde bulundurur.
Es sık görülen metabolik sendrom ve ilişkili hastalıkları şunlardır:
• Yüksek kilo (Obezite)
• Tansiyon yüksekliği (Hipertansiyon)
• Kan şekeri yüksekliği (Şeker hastalığı - Diyabet)
• Kan yağlarının yükseklikleri (Hiperlipidemi)
• Atardamar darlık ve tıkanıklıkları (Ateroskleroz)
• Karaciğer yağlanması ve karaciğer fibrozu
• Kalp yetmezliği
• Bazı ritim bozuklukları
• Kronik böbrek hastalığı ve böbrekten protein kaçağı
• Gut hastalığı
• Uyku apnesi
Genel dahiliye bölümü hem bu hastalıkların tanı ve tedavilerini planlayarak süreci yönetir hem
de gerekli noktalarda Kardiyoloji, Nefroloji, Göğüs Hastalıkları, Endokrinoloji, Göz
Hastalıkları, Genel Cerrahi gibi dahili ve cerrahi bölümlerle bir arada çalışarak inter-disipliner
bir yaklaşımla tedavi süreçlerini optimize eder.
4. Tarama ve Önleme: Erişkin tıbbında metabolik hastalıklar ve kanserler ortaya çıkmadan
önce tarama yapılarak erken dönemde ortaya çıkarılmaları ve bu noktada tedavilerinin
yapılması önemli yer tutmaktadır. Bunun için hastalar değerlendirildikten sonra tarama
planlamaları yapılarak Gastroenteroloji, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Kardiyoloji, Genel
Cerrahi, Geriatri gibi dahili ve cerrahi bölümlerle eş güdüm halinde süreç yönetilmektedir.
Örnek:
• Yaş ve cinsiyete uygun kanser taramalarının planlanması (Meme, kalın barsak, rahim ağzı,
bazı hastalarda akciğer kanseri)
• Kemik erimesi (osteoporoz), kas erimesi (sarkopeni) ve beslenme yetersizliğinin
(malnütrisyon) tarama ve tedavisi
• Metabolik hastalıklar (Şeker hastalığı, tiroid hastalıkları, lipid hastalıkları gibi) ve
kardiyovasküler hastalıkların (kalp yetmezliği, kalp damarlarında daralma-tıkanmalar)
taramaları
Telefon: 0312 2036868/2412
