Sağlıkta Adres Başkent

Belirtileri ve

Nedenleri :

Dinlenmekle geçmeyen yorgunluk şikâyeti

olan bir kişide öncelikle yorgunluğu açıklaya-

bilecek bir tıbbi durumun olup olmadığının

belirlenmesi gerekir. Yorgunluğa neden olabilecek fiziksel ve ruhsal hastalıklar ve

eşlik eden belirtiler mutlaka araştırılmalıdır. Aşağıda yorgunluk yakınmasına

neden olan genel tıbbi durumlardan en sık görülenlere yer verilmiştir.

Yorgunluğa Neden Olan Fiziksel ve Ruhsal Hastalıklar

Yorgunluğu açıklayabilecek herhangi bir tıbbi

durumun varlığı saptanamadığında hastanın klinik

belirtileri ve öyküsüyle kronik yorgunluk yakınması

arasındaki ilişki gözden geçirilmelidir. Klinik olarak

değerlendirilmiş, tanımlanamayan devamlı veya

tekrarlayan yorgunluğun yeni veya bilinen bir zaman-

da başlaması, devam eden bir hareketlilik sonucu

olmaması, esas olarak dinlenmekle hafiflememesi ve

mevcut iş, eğitim, sosyal ve özel yaşam aktiviteler-

inde belirgin azalmaya yol açması kronik yorgunluk

sendromunu akla getirir. Kronik yorgunluk sendro-

munun aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kronik Yorgunluk Sendromu Tanı Kriterleri

Bu esas belirtilerin yanı sıra karın ağrısı, şişkinlik, göğüs ağrısı, kronik

öksürük, ishal, sersemlik, ağız ve göz kuruluğu, kulak ağrısı, çarpıntı, çene

ağrısı, sabah katılığı, bulantı, gece terlemesi, psikolojik problemler (depre-

syon, sinirlilik, anksiyete, panik atak), nefes darlığı, deri duyarlılığı, karıncalan-

ma hissi ve kilo kaybı gibi belirtilerin varlığı da ifade edilmektedir.

Hastalar, eskiden kolaylıkla yapabildikleri etkinliklerin bile onları yorduğunu söylerler ve

dinlenmelerine karşın bu yorgunluk hislerinin geçmediğinden yakınırlar. Yorgunluk hissi

başlangıçta, etkinliğin tümü boyunca aynı performansı gösterememe olarak ortaya çıkar.

Örneğin bir ev kadını her zaman kolaylıkla yaptığı gündelik ev temizliğinin kendisini

yorduğundan yakınır. Çabuk yorulmaya çoğunlukla öznel olarak hissedilen güçsüzlük,

enerjisizlik duygusu ile yaygın kas ve eklem ağrıları eşlik eder. Hastaların uyku düzenleri

ve kaliteleri bozulur. Sanki bütün gece uyumamış ve çok çalışmış gibi kendilerini tükenmiş

hissederek uyandıklarından yakınırlar. Başlangıçta özellikle iş yaşamında kendini gösteren

çabuk yorulma ve güçsüzlük hissi giderek önce günlük basit etkinliklere, ardından cinsel-

liğe kadar yaşamın her alanına yayılır. Yorgunluk hastalarında daha ayrıntılı bir öykü

alındığında yorgunluğa, motivasyonsuzluk, uyku bozukluğu, bellek sorunları, huzursuzluk,

kolay sinirlenme, cinsel işlev bozukluğu gibi belirtilerin eşlik ettiği görülür.

yetersiz

beslenme

alkol,kafein

stres

sinir

uykusuzluk

6 Aydan Fazla Süren ve Yandaki

Özellikleri Gösteren Şiddetli,

Açıklanamayan Yorgunluk

Yandaki Yeni Belirtilerden 4 veya

Daha Fazlası Eşlik Eder

Yeni ya da belirlenebilir bir başlangıç vardır

Devam eden fiziksel aktiviteye bağlı değildir

Dinlenmekle geçmez

İşlevsellikte bozulmaya neden olur

Hafıza veya konsantrasyonda bozulma

Boğaz ağrısı, Hassas lenf nodları, Kas ağrısı,

Birçok eklemde ağrı, Yeni bir seyir gösteren baş

ağrıları, Dinlendirici olmayan uyku

Fiziksel aktivite sonrası 24 saatten fazla süren

kırıklık

Duygudurum bozuklukları ;

Major depresyon, Bipolar bozukluk.

Yeme bozukluğu

;

Anoreksiyanervoza, Bulimiynervosa

Yaşam biçimi

;

İş sorunları ve doyum eksikliği, ev harcamaları ve

ilişkiler, sedanter yaşam biçimi, yetersiz beslenme,

yetersiz dinlenme

İlaç ve madde kullanımı ;

Alkol ve kötü kullanımı, kafein, amfetaminler, yasa

dışı madde kullanımı, sedatifhipnotikler

Uyku Bozuklıkları

;

Enfeksiyon

; Ateşli hastalıklarTüberküloz, HIV enfeksiyonu ya

da AIDS, Kronik mononükleosiz, İnfluenza

Metabolik bozukluklar

; Diyabetes Mellitus, Hipotiroidi ya da hipertiroidi,

Hiperparatiroidi, Hipofiz yetmezliği, Addison has-

talığı, Cushing hastalığı

Hematolojik hastalıklar

;

Anemi,Lenfoma,Lösemi, Gizli kanserler, Ağır metal

entoksikasyonu (kurşun)

Renal hastalıklar

;

Akut böbrek yetmezliği, Kronik böbrek yetmezliği

Karaciğer hastalıkları

;

Akut hepatit, Kronik hepatit, Siroz

Romatolojik hastalıklar ;

Fibromiyalji, Sjögren sendromu, Polimiyaljiya

Romatika, Dev hücreli arterit, Bağ dokusu has-

talıkları, İnflamatuvar barsak hastalığı, Sarkoidoz,

Kronik yorgunluk sendromu

Nörolojik

;

Multiplsklerozis, Parkinson hastalığı

Çeşitli hastalıklar

;

Uyku apnesi, Koroner arter hastalığı, Kronik

obstrüktif akciğer hastalığı

İlaçlar

;

İlaç yan etkilerine bağlı durumlar

Organik Nedenler

Psikojenik ve yaşam biçiminden kaynaklanan nedenler