47 / 64
dengeli beslenmeyi de ihmal etmemek gerekir.
Beslenme planı içerisinde sağlıklı besinler yer
almalıdır. Sağlıksız atıştırmalıklar ve ’süt olsun’
diye abartılı tüketilen tatlıların süt kalitesini
artırmada hiçbir katkısı olmazken annenin
de doğum sonrası aşırı kilo almasına neden
olacaktır. Daha önce de vurguladığımız gi-
bi,annenin mutlu olması önemli olduğu için
anne tatlı yediğinde mutlu oluyorsa sütlü ve
meyveli tatlıları, şerbetli hamur tatlıları yerine
tercih edebilir. Sıvı alımı 3lt civarında olmalı,
özellikle su, bitki çayları, şeker yerine pekmezle
tatlandırılmış kompostolar, ayran ve süt gibi
içecekler tercih edilmelidir. Bitki çayları da gün-
de 1-2 fincan kadar ve daha çok süt üretiminde
etkisi olabilecek ısırgan otu, rezene gibi çay-
lar olmalıdır. Kalsiyum yönünden zengin süt,
yoğurt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler
tüketilmelidir.Anne sütünün kali-
tesini protein alımı etkilediği
için et, peynir, yumurta gibi
besinler her gün düzenli
tüketilmelidir. Omega 3
yağ asidi yüksek besinler
öncelikle balık olmak
üzere, ceviz, semizotu,
roka tüketilmesi anne
sütünün yağ asidi içeriği-
ni artıracaktır. Taze sebze
ve meyveler posa, vitamin ve
mineraller bakımından zengin
içerikleri sebebiyle her öğüne
eklenmelidir. Çay ve kahve tüketimi
mümkün olduğunca azaltılmalıdır. İçildiğinde
de öğünlerden 1.5-2 saat sonra çok açık ve
limonlu tüketilmelidir.İyotlu tuz kullanılmalı ve
yemeğe, ocaktan indirirken en son atılmalıdır.
Başarılı emzirmede devamlılık esastır. Dünya
Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF’in 2003 yılın-
daki en son önerisi, ilk 6 ay sadece anne sütü
ile beslenmenin ardından bebeğe tamamlayıcı
besinlerin başlanması ile birlikte anne sütüne
2 yaşına kadar devam edilmesidir. Ancak , do-
ğumdan bir süre sonra işe başlamak zorunda
olan kadınlar için emzirme sürecinde kesinti
olmadan da emzirmeye 2 yaşına kadar devam
etmek zor değildir.Bunun için de, emzirme, süt
sağma, sağılan sütü saklama ve sağılan sütün
bebeğe verilmesi gibi konuların iyi bir şekilde
planlanması yeterlidir. Kadın işe başlamadan
10-15 gün önce hergün bir kaç kez süt sağarak
ve derin dondurucuya koyarak bir süt rezervi
oluşturması yararlı olacaktır. Sağılan sütler
özel steril süt saklama poşetlerinde üzerlerine
sağım tarihi ve miktarı yazılarak derin don-
durucuda saklanabilmektedir. Bu süt rezervi
hem işe başlayacak anneye güven verir ,hem
de yoğun iş temposuyla karşılaşan annenin
süt sağamama veya az miktarda süt sağma
gibi durumlarında anneyi rahatlatır. Süt sağı-
mı öncesinde annenin ellerini su ve sabunla
yıkadıktan sonra, su ile kaynatılarak steril
edilmiş pompa aparatları yardımıyla
rahat bir yerde oturarak ve müm-
künse bebeğinin fotoğrafına
bakarak, birşeyler okuyarak
veya müzik dinleyerek süt
sağması önerilir. Sağımın
her meme için 15-20 dk
kadar yapılması gerekir.
Sağılan anne sütü oda
ısısında 3 saat, buzdo-
labında 3 gün ve derin
dondurucuda 3 ay süreyle
muhafaza edilebilir. An-
nenin iş yerinde sağdığı süt
bebeğe kaşık, şırınga, suluk veya
kaşık biberon gibi anne memesin-
den uzaklaşmasına neden olmayacak araç-
larla verilirse anne işten eve döndüğünde,
bebeği onun memesini reddetmeyecek
ve süt üretiminin devamlılığı sağlanacaktır.
Unutulmamalıdır ki; meme en iyisidir.
Anne sütü ve emzirme, çocukların hayatlarında
büyüme ve gelişme yönünde merkez bir po-
zisyonda yer almaktadır. Başarılı emzirmeyi de-
vam ettirmek ve bebeğin daha uzun süre anne
sütü almasını sağlamak için eşler, aile üyeleri,
tüm sağlık çalışanları, ilgili resmi kurumlar ve
sivil toplum kuruluşları emzirme hareketinin
47