24-25 / 64
Ülkemizde bebeklerin topuklarından özel bir filtre kağıdı-
na alınan birkaç damla kan ile fenilketonüri, doğuştan hipo-
troidi, biyotinidaz eksikliği ve kistik fibrozis hastalıkları
taranmaktadır.
Prematüre bebeklerde en az 48-72 saat
beslendikten sonra alınmalıdır.
Taburculuk öncesi mutlaka
her bebekten
topuk kanı alınmalıdır. Tarama
testinde
herhangi bir şüpheli durumda aileye haber verilerek daha
ayrıntılı testlerin yapılması gerekebilmektedir. Bu tarama
testi ile bebekte oluşacak zeka geriliğinin, beyin hasarlarının,
geri dönüşümsüz zararların ve bebek ölümlerinin engellen-
mesi amaçlanır.
Prematüre bebeklerin bağışıklık sistemleri tam olarak
gelişmediğinden enfeksiyonlara çok açıktırlar. Solunum
cihazında kalan, oksijen
tedavisi alan
ileri derecede
prematüre bebekler solunum yolu enfeksiyonları açısından
da risk taşıyabilir. Normalden daha huzursuz, beslenmesi
azalmış, vücut sıcaklığı artmış veya azalmış, kusması artmış,
daha sık ve sulu dışkılayan, solunumu düzensiz olan ve kolay
uyandırılamayan bebeklerin çocuk hekimi tarafından muaye-
ne edilmesi gereklidir. Bebeğe dokunmadan önce el temiz-
liğine dikkat edilmesi, kalabalık ortamlardan uzak durul-
ması, evde sigara içilmemesi, odanın sık sık havalandırıl-
ması, grip veya ateşi olan kişilerle temas edilmemesi enfek-
siyon riskini azaltmak için alınacak bazı tedbirlerdir.
Enfeksiyondan
Koruma
y dan
u a
Bebeğin göz damarlarının tam gelişmeden doğmuş olması
prematüre retinopatisi (ROP) olarak bilinen göz sorunlarına
yol açabilir. Bebeğinizin doğum ağırlığı ve gebelik haftası ne
kadar küçükse bu sorunun gelişme riski de o kadar fazladır.
Bu nedenle, 32 haftadan önce doğan veya doğum ağırlığı 1500
gramdan daha az olan tüm prematüre bebeklere göz hekimi
tarafından göz dibi muayenesi yapılmaktadır.
Bir sonraki kontrol ve izlemi ilk muayene sonucunda her
bebek için farklı aralıklarla gerekebilir. ROP varsa gerileyene
veya damarlanma tamamlanıncaya kadar göz dibi muayene-
lerine devam edilmelidir. Görme kayıplarına ve körlüğe yol
açabilen bu hastalıkta erken
teşhis
tedavinin başarısı
açısından çok önemlidir. Ayrıca, şaşılık ve kırma kusurları
açısından da göz muayeneleri düzenli yapılmalıdır.
Prematüre bebeklerde sinirsel işitme kaybı riski nedeniyle
ilk test olarak beyin sapı işitsel uyarı testi (ABR) yapılması
önerilmektedir. Çok küçük prematürelerin yoğun bakım
süreçlerine göre ilk 3 ay içinde tanı testlerinin tamamlanması
ve 6. aya kadar tanı sonrası cihazlama ve rehabilitasyona
başlanması gerekmektedir.
İşitme kaybının neden olabileceği dil, mental, psikolojik ve
sosyal gelişim bozukluğunu engellemek için erken tanı ve
tedavi önemlidir.
Hepatit B ve tüberküloz aşısı olan BCG aşısı hariç zamanın-
da doğmuş bebeklere yapılan aşı takvimine uygun tam doz
aşılanırlar. Prematüre bebekte ilk hepatit B aşısı annede
hepatit B taşıyıcılığı yoksa 1. ayın sonunda veya bebeğin
tartısı 2000 grama ulaştığında yapılır. Annede hepatit B
taşıyıcılığı varsa prematüre bebeğin doğum haftası ve kilosu
ne olursa olsun doğumda mutlaka hepatit B aşısı yapıl-
malıdır. Ayrıca, doğumdan sonraki ilk 12 saat içinde hepatit B
immünglobulin de uygulanmalıdır.
BCG aşısı ise takvim yaşı
en az 2 ay ve 2000 gram olduktan sonra veya 34 haftayı
tamamladıktan sonra yapılmalıdır.
Doğum haftası küçükse ve
konjenital kalp hastalığı varsa akciğer enfeksiyonlarına
neden olan RSV( Respiratuar Sinsityal Virüs) mikrobuna karşı
immunglobulin
yapmak
gerekebilir. Prematüre
doğan
bebeğin boğmacaya karşı korunması için önerilen koza
stratejisi ile bebeğin bakımı ile ilgilenen kişilerin özellikle
anne ve babanın aşılanması çok önemlidir. Ülkemizde aşı
takviminde olmayan ancak viral ishal nedeni olan rota
virüsüne karşı aşılanma da ailelere bilgilendirilmelidir. Diğer
aşılarınızı TC Sağlık Bakanlığı aşı takvimine göre devam ede-
bilirsiniz.
24
25