6-7 / 64
İÇİNDEKİLER
ANTİDEPRESANLARI
DOĞRU KULLANIYOR MUYUZ?
NEFES DARLIĞINA
DİKKAT!
8.
sayfa
14.
sayfa
20.
sayfa
PREMATÜRE
BEBEKLER
28.
sayfa
32.
sayfa
GENİTAL
SİĞİLLER
(HPV)
ERİŞKİN
BAĞIŞIKLAMA
AŞILAMA
VİTAMİN
KULLANALIM MI?
38.
sayfa
KEMOTERAPİ
HASTALARI İÇİN
BESLENME ÖNERİLERİ
50.
sayfa
60.
sayfa
ÇOCUK İSTİSMARI
VE İHMALİ
44.
sayfa
56.
sayfa
KOLON
KANSERİNDE
ALTIN STANDART
KOLONOSKOPİ
BAŞ AĞRILARI
Kanguru bakımı dediğimiz ten-tene temas,
yenidoğan yoğunbakımdaolduğukadareve taburcuolan
prematüre bebeğin üzerinde de fayda sağlamaktadır.
Bebek sadece altı bağlanmış ve başına bir başlık giydiri-
lerek ebeveynin göğsü üzerine dikey şekilde yerleştirilir.
Bu fiziksel temas ile bebeğin solunum ve kalp ritmi
olumlu yönde etkilenir. Anne sesi ve mırıldanması,
bebeğin nörolojik ve zihinsel gelişimini sağlar. Vücut
ısısının korunması ve ebeveynler ile bebek arasında
arasındagüçlübirbağkurulmasısağlanır.
Evedönüşün ilkgünleribazızorluklarveevyaşantınızdadeğişiklermey-
dana getirebilir.Bebeğinizin uyuduğu zamanlarda uyumanız, bakımını eşinizle
birlikte paylaşmanız ve mümkünse evinize hiç ziyaretçi almamanız sizleri
rahatlatabilir.
Bebeğiniz taburcu olup eve geldikten sonra
3 farklı dönem
ile
karşılaşabilirsiniz.
Normal gebelik süresi annenin son adet kanamasının ilk gününden
doğuma kadar geçen süredir. Bu süreyi tamamlamadan gebeliğin
37.
haftasından önce doğanlar prematüre yenidoğanlar olarak adlandırılmak-
tadır. Gebelik haftası ve doğum ağırlığı azaldıkça uzun ve sabır gerektiren bir
yenidoğan süreci bu bebekleri ve ailelerini beklemektedir. Prematüre bebekler
gün geçtikce büyüyüp gelişecek, yoğun bakım ihtiyaçları azalarak taburculuğa
hazırlanmaya başlayacaktır. Ağızdan beslenmeyi tam başarması, düzenli kilo
alması, oda ısısında vücut sıcaklığını koruyabilmesi ve düzenli solunum yapabil-
mesi prematüre bebeğin eve gitmeye hazır olduğunun en önemli göstergelerdir.
Bir yandanbebekler taburculuğahazırlanırkendiğer yandandaailelerinbebeğine
evde bakabileceğine dair güvenin sağlanması gereklidir. Hastanede yatarken
bebeğinizi görmek, bakımına ve beslenmesine katılmak güven duygunuzu artıra-
caktır.
İlkdöneme
‘’öfori’’
dönemidenir ve yaklaşık
ilk6haftalıksüreyi içerir.
Busüreçteebeveynleranne-babaolmanın
mutluluğunu yaşarlar.
1
Sondönemolan ‘’kabullenmedönemi’’ ise
bebekleriniolduğugibikabuledereknormal
hayatlarınadöner veendişeleriazalmayabaşlar.
Bebeğingelişmesi vebüyümesinormal veyahafif
gelişmegeriliği varsakaygı vestres
dahaaz yaşanmaktadır.
3
İkincidönem6ayakadarsüren ‘’mutsuzluk’’
dönemidir.Budönemdeailelerbebeklerinin
küçükolduğunun vegelişmelerinindiğer
bebekleregöregeriolduğununendişe ve
stresini yaşarlar.
2
Prematüre
Bebekler
ERİŞKİNBAĞIŞIKLAMA
Başağrıları toplumda oldukça sık görülmektedir ve tüm dünyada kişilerin
hekime başvurma sebeplerinden en yaygın olanıdır. Bir çok kişi de basit ağrı
kesicilerkullanarak,bol sıvıalarakveyadinlenerekağrılarındankurtulmayaçalışır.
Hemen hemen herkes hayatının bir döneminde başağrısı yaşar. Çoğu
başağrısınınaltındaciddive tehlikelibirsağlıkproblemyatmazancak özelliklesık,
şiddetli ve uzun süreli ağrılar kişlerde haklıolarak endişe ve korku yaratabilir, en
çokkorkulan isebaşağrısınınnedenininbirbeyin tümörüolmasıdır.
Başağrılarının %90‘ı primer başağrısı dediğimiz migren, gerilim tipi ya da küme
başağrılarıgibi ağrılardır. İkincilbaşağrıları isebaşkabirorgan veyabeyne aitbazı
hastalıklara (tümör, kanama, anevrizmagibi) bağlıgelişenbaşağrılarıdır.
Başağrılarının nedeni kapsamlı bir öykü alınması ve fizikmuayene ile genellikle
saptanabilmektedir. Bir kez neden saptanıp tanı konulduktan sonra ağrıları azalt-
makveyadurdurmakmümkündür.
Başağrısı tiplerinelerdir?
Birincil (primer)Başağrıları
Genellikle başın çevresinde bant şeklinde
hissedilir.Günlerce sürebilir.Rahatsızlıkhissivermek-
le birlikte genelde uykuyu bozacak şiddette olmaz.
Çoğukişigerilimbaşağrısı ilegünlük işlerinedevam
edebilmektedir. Gün içinde akşama doğru
kötüleşme eğilimi gösterir, fiziksel aktivite ile
şiddeti artmaz ama bazı kişiler parlak ışık ve sese
hassasiyetgösterebilir.
Gerilim başağrılarının nedeni kesin belli
değildir. Bazıları kas gerilimine bağlı olmakla
birlikte çoğu belli bir nedene bağlı ortaya
çıkmaz. Genetik yapı da önemlidir, bazı kişiler
tetikleyici faktörlere karşı gerilim başağrısı
oluşturmayadahayatkındır.
Gerilimbaşağrılarıprimer ağrılardır
yani başka bir nedene bağlı ortaya
çıkmaz. Bu nedenle fizik muayene ve
yapılandiğer tetkiklernormaldir.
Gerilim başağrılarını önlemek ve
azaltmak için doktorunuzun önereceği
tedaviler yanında hayat tarzında
yapacağınız düzenlemeler de oldukça
önemlidir.
GerilimBaşağrıları
KümeBaşağrıları
Kümebaşağrılarıçokşiddetliağrılardır,bu
ağrıyı yaşayan kişiler sıklıkla “hayatımda
yaşadığımen şiddetli ağrı” şeklinde tariflerler.
Kümeler şeklinde gelir, belli zaman dilimler-
indeardardaolup,uzun sürenağrısızdönemler
yaşanabilir, kronik de olabilir. Göz, göz çevresi
ve şakakta çok şiddetli oyucu delici sızlayıcıdır.
15-180dakikasürer(ort. 1saat).
Erkeklerdedaha
sık görülür. Eşlik edenler bulgular içinde ; tek
taraflı gözde kızarıklık, kanlanma, burun
tıkanıklığı veya burun akıntısı, göz kapağı ödemi,
alın ve yüzde terleme, göz bebeğinde küçülme ve
göz kapağında düşme, huzursuzluk sayılabilir.
Özelliklebahar aylarındadaha çokgörülür.
Tedavide atak döneminde antimigren (triptan-
lar) ilaçlar, kortizon, burun içi uygulanan ilaçlar,
Maske ileOksijenkullanılır.Koruyucu tedavideHiper-
tansiyon ilaçları, kortizon veya epilepsi ilaçları
kullanılabilir.
Ağrıkesicikötüyekullanım
Başağrısı
Ağrıkesicilerin sıklıklahemenhemenhergünkullanımı-
na bağlı gelişen uzun süreli rahatsızlık verici günlük
başağrısıdır. Ağrı kesiciler düzenli olarak kullanıldığında
vücut daha fazla ağrı sensörleri oluşturur ve kafamız aşırı
duyarlıhalegelirveağrı süreklihalegelir.Bubirkısırdöngü
oluşturur ve tedavisi için ağrı kesici ilaçların kullanımı kesil-
meli ve migren tedavisinde kullanılan koruyucu tedaviler
uygulanmalıdır.
-Duygusalgerilimve anksiyete,yorgunluk, stress
-Kafatasıveboyun kaslarındakifizikselgerilim
-Gözyorgunluğu
-Açlık
-Sıcak/soğukhava,gürültü,parlak ışıkgibifiziksel
faktörler
Bazı tetikleyici faktörler ;
Dünyada ve ülkemizde, reçeteli ve reçetesiz olarak en çok tüketilen ilaç grupları
arasında ilk sıralarda yer alan vitamin preparatları, yakından tanımamız ve dikkatle kullan-
mamızgereken tıbbiürünlerdir.Eksikliklerikadargereksizkullanımlarıda sorunyaratabilen
vitaminlerle ilgiliolarakyöneltilen
“VitaminKullanalımmı?”
sorusunucevaplamadanönce,
vitaminlerle ilgilibazıönemlikavramlarıhatırlamakdoğruolacaktır.
vitamin
kullanalım
mı?
-
-
-
önem taımaktadır.
Günlük ihtiyacımızın tümünükarşılayacak
ölçüdeolmasada, vücudumuzdaüretimi
kısmengerçekleştirilen vitaminler
B3,B12,D veK (K2) vitaminleridir.
olduğudur.
K
D
B3
B12