HER ZAMAN
DAVRANIŞSAL
DEĞİŞİKLİKLERİ
SÜRDÜRÜN
İ
lacı almaktayken hayatınızda
yaptığınız değişiklikleri ilacı
bıraktıktan sonra sürdürmek çok
zor bir hale gelebilir. Bu nedenle
çok kaygılı veya depresif hissetseniz
bile sosyalize olmak ve sağlıklı
alışkanlıkları sürdürmek yardımcı
olacaktır.
İlacı alırken edindiğiniz olumlu
değişikliklerin ilacı bıraktıktan sonra
da sürdürülmesi çok önemlidir.
Davranışsal değişiklikleri sürdürerek,
beyninizi daha öncesinde rahat
hissettiğiniz ortamlarda tekrar
kendi işleyişini rahatlatacak şekilde
yeniden yapılandırmak mümkündür.
Kişinin beyni, ilaç daha önce
etki ederken, bu tip durumlarda
bulunmuş olduğunu bilir.
Kişi artık daha iyi hissettiğinden;
daha sosyalizedir, belki bir işe
girmiş veya gönüllü olarak bir
kuruluşta çalışıyor olabilir veya artık
ALTERNATİF:
YAŞAM BOYU
ANTİDEPRESAN ALMAK
Bazi insanlar için bir başka alternatif daha olabilir ki bu
da, hayatının kalan kısmında antidepresan tedavi al-
maktır. Sürekli ilaç almaktan fayda görenler yaşamları
boyunca antidepresan alabilmektedirler. Tolerans ya-
şamayan kişilerde antidepresanı uzun yıllar kullanmak
geçerli bir seçenek olabilse de bazı sıkıntılı durumlar bu
seçeneği tekrar düşünmeyi gerektirebilmektedir.
ANTİDEPRESANI YAŞAM BOYU ALMANIN RİSKLERİ
Birincisi yan etkiler konusudur. Bazı yan etkiler uzun
vadede gelişebilmekte veya zamanla kötüleşebilmek-
tedir.
İkincisi, bazı durumlarda gittikçe doz arttırımına git-
mek gerekebilmektedir. Böyle durumlarda dozu arttır-
mak, yan etkilerin de artmasına sebep olabilmektedir.
Böyle durumlarda doz artışını bir psikiyatri uzmanı
gözetiminde olabildiğince yavaş ve zamana yayarak
gerçekleştirmek sıkıntıları azaltır. Yani herzaman etkin
olan en düşük dozda ilaç kullanmak tolerans gelişimini
de engelleyebilir. Ayrıca ilacın kar zarar oranını doğru
değerlendirmek önemlidir. Kişinin ilaçtan fayda görüp
görmediğini, depresyon veya kaygısının hafifleyip ha-
fiflemediğini değerlendirmesi önemlidir.
NTİDEPRESANLAR ÖNEMLİ
ANCAK GEÇİCİ ARAÇLARDIR
Antidepresanların harika birer uzun-dönem
çözüm olmadıklarını bilmek önemlidir. Tabii ki
uzun yıllar etki gösterip kişinin hayatında büyük
rahatlama sağlayabilmektedirler. Bazı kişiler
ömür boyu antidepresan kullanabilmektedir-
ler.Öte yandan bazı kişiler çeşitli yan etkilerle
karşılaşabilmekte ve tolerans nedeniyle ilacın
tedavinin başındaki etkinliğini görememekte-
dirler.
Kişi antidepresan tedavide kendi istediği kadar
kalabilirse de bazı özel durumlarda ilacın etkin-
liği sona erebilmektedir.Dolayısıyla depresyon
veya kaygı yaşayan kişi doktora gelmekten
korkmamalı, doktoru önerdiyse ilaçlarını
kullanmaya devam etmeli ancak bir yandan da
antidepresan tedavinin tolerans ve yan etkiler
gibi durumlar nedeniyle herzaman ömürboyu
çözüm olamayabileceğini unutmamalıdır.
En önemli mesaj:
Antidepresan etki ile kişi
depresyondakinin aynısı bir yaşam biçimini
sürdürmemeli, gerekli olan yaşam biçimi
değişikliklerini yerine getirmelidir ki antidep-
resan alımı bırakıldığında veya antidepresanın
etkisi kaybolduğunda kişi depresyona veya
kaygıya karşı daha dirençli olabilsin. Faydalı
alışkanlıklar ve faydalı davranışlar ve sosyal
destekler edinmek, kişiyi ilacı bıraktıktan sonra
da depresyona/kaygı bozukluklarına karşı daha
dirençli hale gelecektir.
Kişi hangi ilacı alırsa alsın doktor-
dan etkin ve mümkün olan en düşük
doz istenmelidir. Antidepresanlar-
da hemen her zaman düşük doz ile
başlanır ve yavaş şekilde arttırımlar
yapılır. Düşük doz başlanmasının ne-
deni olası yan etkileri minimalize et-
mektir. Ek olarak daha yüksek dozlar
daha çabuk tolerans gelişmesine yol
açabilmektedir. Bir ilacı uzun süreler
boyunca almak gerekiyorsa doz art-
tırımını çok yavaş gerçekleştirmek
önemlidir. Her seferinde dozu iki ka-
tına çıkmak hızla tolerans gelişimine
ilacın etkisinin kaybolmasına yol
açabilmektedir. Burada alkolizmden
bir örnek verilebilir. Hergün bir bira
içen alkolik bir kişinin hızla hergün
2 biraya çıkması tolerans gelişimini
de kolaylaştıracaktır ve 1 bira bu kişi
için etkisini hemen hemen kaybet-
miş hale gelecektir ki “tolerans” ta
tam olarak bu anlama gelmekte-
dir. Kişi, mükemmel olmasa da etki
eden bir antidepresan alıyorsa, son
gelişmelerden haberdar olmak iyi
olabilir. Çünkü daha etkin ve yan etki
profili daha kolay tolere edilebilir
ilaçlar veya alternatif tedavi metod-
ları geçen zamanla piyasaya çıkabil-
mektedir. Doktorun da onay vermesi
halinde böyle bir alternatife geçiş
düşünülebilir.
düzenli spor yapıyor olabilir. Bu gibi alışkanlıkların
ilaç bırakıldıktan sonra sürdürülmesi kişinin olası
depresyon veya kaygı bozukluklarına karşı daha
dirençli hale gelmesine yardımcı olur.
12
13