Beyin Tümörleri ve Beyin Metastazlarında
MR-Linac ile Tedavi

Bazı iyi huylu veya kötü huylu beyin tümörlerinde (özellikle nüks etmiş vakalarda) MR-Linac, güvenli ve etkili “nokta atış tedavi seçeneği” sunmaktadır. MR-Linac ile hastanın anatomisine ve hastalığına uygun, bireyselleştirilmiş tedavi uygulanabilmektedir. MR’ın beyindeki üstün görüntü kalitesi, tümörün net bir şekilde sağlıklı beyin dokusundan ayırt edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, MR-Linac ile günlük olarak küçülen tümöre yönelik göre tedavi planının modifiye edilmesi de mümkündür. Tedavi sırasında tümörün takip edilmesi tedavi başarısını büyük ölçüde arttırmaktadır.

• En iyi yumuşak doku görüntülemesi MR ile yapılabilir,
• MR-Linac ile tümör, görülerek tedavi edilir,
• Hastanın günlük anatomik değişikliklerine göre kişiye özgü tedavi uygulanır,
• Tümör küçüldükçe tedavi alanı da küçültülerek adaptif radyoterapi uygulanır,
• Güvenle yüksek radyoterapi dozlarına çıkılabilir

Beyin Tümörlerinde MR-Linac ile Tedavinin Avantajları

• MR-Linac, tümör bölgesine daha yüksek doz ve doğrulukta radyasyon uygular.
• Cihazın MR özelliği sayesinde ışınlama işlemi, tümör net olarak görüntülenerek gerçekleştirilir. Bu sayede, çevre doku ve organlara üst düzey koruma sağlanır.
• Geleneksel radyoterapiye göre tedavi süresini 1-5 güne kadar kısaltma imkânı sağlar.
• MR-Linac, hastaya özel radyoterapi için yeni bir standart oluşturur. Her hasta için hastalığına göre özgün bir tedavi planlaması sağlar.
• Dozun tümörün günlük değişimlerine (şekil, boyut ve pozisyon) ve etrafındaki sağlıklı anatomiye göre yeniden şekillendirilmesine olanak sağlar. Hastaya özel uyarlanabilir radyoterapiye izin verir.

Nokta Atış Nedir?

“Stereotaktik Radyoterapi” olarak adlandırılan nokta atışta tek seansta ya da 1-5 seansta tümöre çok yüksek dozlar uygulanabilmekledir. Tek fraksiyonda uygulandığında “Stereotaktik Radyocerrahi” olarak isimlendirilen radyoterapi yönteminde, adeta bir cerrah gibi tümör hücreleri tamamen yok edilmektedir. Stereotaktik Radyoterapi, beyin dışındaki bölgelerde (karaciğer, akciğer, kemik, böbrek üstü bezi gibi) uygulandığında, stereotaktik vücut radyoterapisi olarak isimlendirilmektedir. Nokta atış tedavisi, sınırlı sayıdaki metastazların tümüne uygulandığında oradaki canlı tümör hücreleri tamamen yok edilebilmektedir. Yüksek dozları güvenle uygulamak, ileri derece teknoloji gerektirir. MR-Linac, günümüzde kanser tedavisinde kullanılan en ileri teknolojiye sahip radyolojik tedavi yöntemlerinden biridir.

Metastaz Nedir?

Metastaz, kanserli hücrelerin köken aldığı yerden farklı bir vücut bölümüne yayılmasıdır. Bu yayılma, komşu doku ve organlara direkt yayılım, kan yolu ile yayılım veya lenf bezleri ile yayılım şeklinde gerçekleşebilmektedir. Bu yollarla kanserli hücreler, vücudun farklı bir bölümünde yerleşip çoğalabilmektedirler. Pek çok kötü huylu kanser metastaz yapma eğilimindedir. Kanserin türü, tümörün büyüme hızı, hastanın tedavisiz kalma süresi, hastanın bağışıklık sistemi ve tümör hücrelerinin biyolojik özellikleri gibi faktörler, metastaz gelişimini belirlemektedir.

Beyin Metastazları

Beyinde en sık görülen tümör çeşidi metastatik tümörlerdir. Artan tedavi olanakları ve başarıları neticesinde hastaların sağ kalım süreleri uzamıştır. Beyin metastazlarının en önemli nedeni, erkeklerde akciğer kanseri, kadınlarda ise meme kanseridir. Kanser hücrelerinin beyine metastazı kan yoluyla gerçekleşmektedir. Bu nedenle, beyinin en çok kan alan bölgelerinde daha sık metastaz ile karşılaşır. Beyincik ve omurilik soğanında ise daha az sayıda metastaz görülür. Tüm metastazların %80-85’i beyinde, %10-15’i beyincikte, %3-5 kadarı da omurilik soğanında ortaya çıkar. Beyin metastazları sıklıkla birden fazla sayıda olur.

Beyin Metastazlarının Belirtileri

• Baş ağrısı, bulantı, kusma
• Zihinsel değişiklikler, artan hafıza problemleri.
• Denge problemleri.
• Nöbet geçirmek
• Baş dönmesi.

Beyin Metastazlarının Tanısı

• Nörolojik muayene.
• Görüntüleme yöntemleri (MR en üstün tetkiktir. Fonksiyonel MRI, Perfüzyon MRI ve Manyetik Rezonans Spektroskopisi de görüntülüme için kullanılmaktadır).
• Biyopsi

Beyin metastazlarının tedavisi

• Cerrahi.
• Radyoterapi (Radyocerrahi).
• Kemoterapi/İmmüntedaviler.

Beyin Metastazlarında Radyoterapi

Beyindeki kanserli hücrelerin büyümesini durdurmak ve hastanın şikayetlerini azaltmak için uygulanır. Genellikle 10 gün (hafta içi) süre ile uygulanır. Metastaz sayısı çok olan tümörlerde tercih edilir. Hastanın yaşam kalitesinin arttırılması ve yaşam süresinin uzatılması hedeftir. Radyoterapi yönteminde hem MR’da görülen tümör dokusu ışınlanmakta hem de MR’da görülmeyen tümör hücrelerinin etkilenmesi amaçlanmaktadır. Bu tümörler, bazen radyoterapi sonrası kısa sürede yok olmakta ve MR kontrollerinde görülmemektedirler. Ancak, bazı tümörler (Malign Melanom, Kolon Kanseri, Böbrek Kanseri, Akciğer Kanseri gibi) radyasyona daha az hassastırlar. Bu tümörlerde, radyoterapiye ek olarak radyocerrahi yöntemleri kullanılması gerekebilmektedir. Özellikle, küçük hücreli akciğer kanseri olan hastalarda, MR tetkikinde beyinde metastaz saptanmamasına rağmen koruyucu olarak radyoterapi uygulanabilmektedir.

Beyin Metastazlarında MR-Linac

Nokta atış olarak bilinen Mr-Linac ile yüksek dozdaki radyasyon, kafatası içindeki küçük bir hedef alana yönlendirilmekte ve bu etkiden yararlanılmaktadır. Radyocerrahinin avantajı, bir günde ve tek defada tedavinin yapılabiliyor olmasıdır. Radyocerrahi ile metastatik tümörün büyümesinin durdurulması ve giderek küçülme ya da yok olmasının sağlanma oranı %95 civarındadır. Bu, cerrahi ile elde edilen değerle aynıdır. Bu nedenle, son yıllarda tüm dünyada metastatik beyin tümörlerinin tedavisinde radyocerrahi ilk sırada düşünülmesi gereken tedavi yöntemi haline gelmiştir. Radyocerrahinin önemli bir avantajı birden çok defa kullanılabilmesidir. Beyin dokusunun MR ile en iyi şekilde gözlemlenmesi ve tümörün tedavi sırasında takip edilebilmesi MR-Linac’ın en önemli avantajlarıdır.