Kemik Metastazlarında
MR-Linac ile Tedavi

Kötü huylu kemik lezyonlarının yaklaşık %70-80’ini kemik metastazları oluşturmaktadır. Primer (ilk odak) kemik tümörlerine göre kemik metastazları çok daha sık görülmektedir. En sık kemiğe metastaz yapan tümörler adenokanserlerdir ve kemiklere metastazı doğrudan invazyon (sirayet ederek), lenfatikler (lenf damarları) ya da kan yoluyla olabilmektedir. Akciğer, prostat, ve meme kanserleri en sık kemik metastazı yapan tümörlerdir. Kemik, akciğer ve karaciğerden sonra metastazlardan en çok etkilenen üçüncü organdır. Hematolojik maligniteler (kan kanserleri) için kemik tutulumu multipl miyelomlu (beyaz kan hücresinden oluşan kanser türü) hastalarda da yaygın olabilir ve kemik, lenfomalı hastalarda birincil veya ikincil hastalık tutulumu bölgesi olabilir.

Kemik metastazlarında erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Erken tanı ve tedavi ile hastaların fonksiyonel yetenekleri korunurken yaşam kalitesi arttırılabilir. Kemik metastazları kemik destrüksiyonu (hasarı), ağrı, hareket kısıtlılığı, patolojik kırık, omurilik kompresyonu gibi önemli onkolojik problemlere yol açabilirler. Sıklıkla tutulum görülen kemikler arasında omurga, bacak kemikleri, pelvis, kaburgalar, sternum (göğüs kafesi kemiği), kol kemikleri ve kafatası kemikleri yer alır.

Kemik metastazlarının bulguları nelerdir?

• Kemik ağrısı.
• Patolojik kırıklar (en sıklıkla bacaklar, kollar ya da omurga kemiklerinde).
• Omurga metastazlarında; uyuşma, idrar yapmada güçlük (omurilik basısı müdahale edilemezse felce kadar gidebilir!).
• Kanser hücrelerinin kemiğe yayılımına bağlı kemikteki kalsiyumun vücuda yayılması ve kanda kalsiyum yüksekliği (hiperkalsemi). Hiperkalsemiye bağlı iştah kaybı, mide bulantısı, aşırı susama, kafa karışıklığı (konfüzyon) ya da yorgunluk.

Kemik metastazlarında tanı nasıl konulur?

• Erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Yukarıdaki belirtilerin görülmesi durumunda mutlaka doktorunuza başvurunuz.
• Kapsamlı bir fizik muayene, kan testleri.
• Kemik grafileri (röntgen).
• Kemik sintigrafisi.
• Bilgisayarlı Tomografi.
• Manyetik Rezonans (MR) Görüntüleme.
• PET/BT.
• Gerekli durumlarda biyopsi.

Kemik metastazlarında tedavi seçenekleri

• Cerrahi
• Radyoterapi
• Kemoterapi
• Bifosfonatlar
• Denosumab

Kemik metastazlarında radyoterapi

Kemik metastazlarında radyoterapi çok önemli bir lokal tedavi seçeneğidir. Radyoterapi kemik metastazlarına bağlı ağrıları anlamlı oranda hafifletmesinin yanı sıra kemik kırıklarının önlenmesine yardımcı olmaktadır.

Günümüzde ilerleyen radyoterapi teknolojisi sayesinde az sayıda ve küçük boyuttaki kemik metastazlarında kür (tam tedavi) sağlanabilmektedir. Nokta atış tedavisi denilen bu teknikler ile yüksek dozlarda radyasyon terapisi uygulanabilmekte ve ışın demetleri, farklı açılardan tümöre yöneltilebilmektedir. Nokta atış tedavisinin dünyadaki en ileri teknolojisi ise “MR-Linac’tır”.

Kemik metastazlarında MR-Linac’ın avantajları

• Tümörü görerek ışınlamamızı sağlar: Özellikle omurgaya yakın tümörlerde omurilik güvenle korunabilir!
• İkinci kez ışınlama gerek tümörlerde sağlıklı dokular korunurken yüksek dozlar uygulanabilir.
• MR görüntü kalitesi sayesinde tümör net bir şekilde görülebilir.
• Tümör küçüldükçe tedavi sahası daraltılır ve sağlıklı dokular daha iyi korunabilir (Adaptif Radyoterapi).