23 / 64
ağırlığına ve yaygınlığına bağlı olarak hastanın
görmesi de etkilenir.
Diyabetik retinopatide ağ tabakadaki kanamalar,
sızıntılar ve diğer değişiklikler tek tek değil bir
bütün olarak değerlendirilir ve evre ile ifade edilir.
Diyabetik retinopati başlıca iki evreye ayrılır. Daha
erken evre olan nonproliferatif diyabetik retino-
pati (NPDR) ve de daha ileri evre olan prolifera-
tif diyabetik retinopati (PDR). Bunlar da kendi
içlerinde sınıflandırılmaktadır.
Erken evre diyabetik hastalarda rahatsızlık kendini
kanama ve sızıntılar şeklinde göstermektedir.
İlerleyen evrelerde bu sızıntıları önlemek için yeni
damarlar oluşur ancak bu oluşan yeni damarlar
doğal damarların yapısında değildir ve kendileride
kanama ve sızdırmaya neden olurlar. Böylece bir
kısır döngü ortaya çıkmış olur.
Kimler Diyabetik Retinopati
Açısından Risk Altındadır?
Diyabetik retinopati ister tip 1 ister tip 2 diyabet-
li olsun her diyabetli de ortaya çıkabilir. Diyabetik
süresi uzadıkça diyabetik retinopati görülme riski
de artar. Diyabet süresi 15 yıl üzerinde olanların
yaklaşık %75’inde, yani 4 hastadan 3’ünde diyabe-
tik retinopati saptanır.
Diyabetik retinopati açısından diyabet süresi-
nin yanı sıra glisemik kontrol, hipertansiyon,
kan yağlarının yüksekliği, böbrek bozukluğunun
(diyabetik nefropati) varlığı ve gebelik diğer risk
faktörlerindendir.
Diyabetli Hastalarda Göz Muayenesi Ne
Zaman ve Hangi Sıklıkta Yapılmalıdır?
Diyabetik retinopati diyabetin uzun dönem organ
hasarlarındandır. Gözdibinde ilk lezyonlar diyabet
başlangıcından yaklaşık 5 yıl sonra görülmeye baş-
lar. Ancak tip 2 diyabet sinsi başlangıçlı olduğun-
dan hastada diyabet başlangıcı tanı konmasından
yıllar öncesidir. Bu nedenle tip 2 diyabetli hasta-
larda tanı konduğunda ilk göz muayenesinin ya-
pılması gerekmektedir. Çeşitli çalışmalarda değişse
de, yeni tanı konan tip 2 diyabetli hastaların %20
’sinde diyabetik retinopati saptanabilmektedir.
Tip 1 diyabet ise özellikle çocukluk çağında gü-
rültülü başlar, dolayısıyla sıklıkla diyabet tanısı da
hastalık yeni başladığında konulmaktadır. Genel
olarak, 10 yaşın üstündekilerde tanı konduğundan
itibaren ilk 5 yıl içerisinde ilk göz muayenesinin
yapılması önerilmektedir.
Hastanın hiçbir şikayeti yoksa da yılda bir kez
gözdibi muayenesi tekrarlanmalıdır. Diyabetik re-
tinopati saptananlarda ya da gebelik gibi özel du-
rumlarda takip aralığı daha kısadır.
Gözdibi muayenesinde ışık kaynağı
ve özel lenslerle küre şeklindeki
gözün iç duvarı, yani ağ tabaka
incelenir. Gözbebeği ışıkta ufaldığın-
dan hastanın gözüne gözbebeğini
genişletici bir damla damlatılarak
gözdibinde daha geniş bir alanın
incelenmesi sağlanır. Gerektiğinde
ek testler uygulanır.
Diyabetik Retinopati’yi
Önlemek Mümkün Mü?
Dünya genelinde her 100 diyabetik
hastanın 2’sinde körlük gelişmek-
23