27 / 64
Nefes Darlığı Hangi
Hastalıkların Habercisi?
Hastalar tarafından yürüme, merdiven çıkma gibi
efor sırasında zorlanma, hava açlığı, nefes almak
için eskiye göre daha fazla güç harcama, yeterince
hava alamama ya da derin nefes alamama şeklinde
de tarif edilebilir.
Nefes darlığı günlük hayatta ev içi etkinlikler,
alışveriş, yürüme, merdiven çıkma, spor yapma gibi
tüm fiziksel etkinliklerimizde kısıtlanmaya neden
olabileceği için kişilerin hayatını olumsuz yönde
etkileyerek yaşam kalitesinde azalmaya neden olur.
Bu nedenle nefes darlığının kişi tarafından önem-
senmesi ve zaman kaybetmeksizin nefes darlığına
neden olabilecek hastalıkların ortaya konabilmesi
için mutlaka sağlık kurum ya da kuruluşlarına baş-
vurulması gereklidir.
Hangi Hastalıklarda
Nefes Darlığı Görülür?
Solunum Sistemi Hastalıkları
Nefes darlığı en sık olarak solunum sistemi hasta-
lıklarına bağlı gelişir. Solunum sisteminin çeşitli üst
ve alt havayolu hastalıkları nefes darlığına neden
olabilir. Çeşitli mikroorganizmalarla oluşan üst ya
da alt hava yolu infeksiyonları, çeşitli alerjenle-
re maruziyet nedeni ile oluşabilecek alerjik rinit
(saman nezlesi), kronik obstrüktif akciğer hasta-
lığı (KOAH), astım, bronşiyolit, bronşektazi gibi
havayolu hastalıkları en sık görülebilecek solunum
sistemi kaynaklı nefes darlığı yapabilecek durumlar-
dır. KOAH’lı hastalarda sigara öyküsü ve egzersizle
başlayan giderek artan nefes darlığı tipiktir. Ancak
sigara öyküsünün olmaması KOAH için dışlanma
nedeni değildir, pasif sigara maruziyeti ve ev içi
kullanılan yakıtların, genetik faktörlerin rolü unu-
tulmamalıdır.
Astımlı hastalarda nefes darlığının zaman zaman
olup normal dönemlerinde olmaması ayrıca anne
baba kardeşler gibi 1. derece akrabalardan bazıla-
rında da benzer şikayetlerin olması önemlidir. Bun-
ların dışında akciğerleri saran zarlarda sıvı toplan-
ması (plevral sıvı), hava toplanması (pnömotoraks),
ya da asbest gibi çevresel tozlara maruziyet sonucu
bu zarlarda meydana gelebilecek kalınlaşmalar ve
çeşitli değişiklikler de nefes darlığına neden olabilir.
Kifoz ve skolyoz gibi göğüs duvarında oluşabilecek
yapısal bozukluklarda yıllar içinde akciğer üzerinde
sıkıştırıcı bir etki yaratarak ve nefes alma sırasın-
da akciğerlerin kısıtlanmasına neden olarak nefes
darlığı yaratabilmektedir.
Akciğer embolisi ya da diğer bir deyişle akciğer-
lere giden damarlarda pıhtılaşma da nefes darlığı
yapabilen çok önemli ve hayati bir durumdur.
Genellikle 7 günden daha fazla yatma zorunluluğu
olan kişilerde, bacak damarlarında venöz yetmezlik
ve pıhtılaşma ile kol bacak ve kalça kemiklerine
yapılan ortopedik cerrahi işlemlerden sonra toplar-
damar sistemi ile akciğerlere pıhıtıların yerleşmesi
ve akciğer damarlarında kan dolaşımının bozulma-
sından kaynaklanan bir durumdur. Akciğer embolisi
ani başlayan bir durumdur ve genellikle ani başla-
yan şiddetli göğüs ağrısı bu tabloya eşlik etmekte-
dir. Akciğer embolisi acil hastane başvurusu ve acil
tedavi başlanması gerektiren hayati önem taşıyan
bir hastalıktır. Tanı ve tedavisi mutlaka uzman he-
kimler tarafından konulmalı ve yönetilmelidir.
Kalp ve Dolaşım Sistemi Hastalıkları
Nefes darlığı, solunum sistemi dışında kalp-dolaşım
sistemi hastalıklarında da görülebilen bulgudur.
Koroner damarlarda tıkanmalar, kalp yetmezliği,
kalpte ritm bozukluğu bu grup içinde en sık nefes
darlığı yapabilenlerdir.
Hematolojik Sistem Hastalıkları
Kalp ve solunum sistemi bozuklukları dışında
kansızlık (anemi) nefes darlığı yapabilen önemli bir
sorun olarak karşımıza çıkabilir. Anemi, toplam kır-
mızı kan hücresi/alyuvar/eritrosit sayısının azalması
27