YANIKLAR
SOLUK YOLUNA
YABANCI CİSİM KAÇMASI
Özellikle 4 yaşından önce ağızdaki sa-
kızın, ezilmemiş fındık, fıstık benzeri
taneli yiyeceklerin verilmesi hallerinde
nefes borusuna kaçması şeklinde geli-
şen bu durum, hava yolunun, solunu-
mu gerçekleştirmek için gerekli hava-
nın geçişine imkân vermeyecek şekilde
tıkanmasına sebep olur. Tıkanma tam
ya da kısmî olabilir.
Çocuklarımızın başına ev kazası olarak gelen yanıklar genelde kaynar su, süt, çay, kızgın yağ gibi maddelerle temas
veya elektrik çarpması sebeplidir. Sonuçları, sadece soğuk suya tutmanın yeterli olduğu basit bir kızarıklıktan ibaret
olabileceği gibi; hayatı tehdit eden ve uzun dönem yoğun tıbbî tedavi ve cerrahî müdahale gerektirecek denli ciddî
bir tablo da oluşturabilir. Durumun ciddiyetini yanığın derinliği, yaygınlığı ve oluştuğu bölge belirler.
•
Yüz yanığı hallerinde solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol edilir,
•
Yanmış alan(lar)daki deri kısımları kaldırılmadan giysiler çıkarılır,
•
Yanık bölge en az 20 dakika çeşme suyu altında tutulur (yanık yüzeyi büyükse ısı kaybı çok olacağından
önerilmez),
•
Ödem oluşabileceği düşünülerek yüzük, bilezik, saat gibi eşyalar çıkarılır,
•
Hijyen ve temizliğe dikkat edilir,
•
Su toplamış yerler patlatılmaz,
•
Yanık üzerine ilaç, yanık merhemi veya başka bir şey sürülmemelidir,
•
Yanık üzeri temiz bir bezle örtülür,
•
Hasta/yaralı battaniye ile örtülür,
•
Yanık alan büyük, sağlık kuruluşu uzak, damardan sıvı verme imkânı yoksa; hasta / yaralının kusması yok-
sa ve bilinçliyse ağızdan sıvı (1 litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz karışımı) verilerek sıvı ve
mineral eksikliği önlenmeye çalışılabilir,
•
Derhâl 112 aranarak, tıbbî yardım istenmelidir.
Hastaya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir,
Akımı kesme imkânı yoksa tahta çubuk ya da ip gibi bir cisimle elektrik teması kesilmelidir,
Hasta/yaralıya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir,
Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir,
Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle örtülmelidir,
Derhâl 112 aranarak, tıbbî yardım istenmelidir.
EĞER ÇOCUĞUMUZ BAYGINSA, SAĞLIK EKİPLERİ GELENE DEK;
Sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm kaldırılır,
Solunum yolu açıklığı kontrol edilir ve açıklığın korunması sağlanır,
Sıkan giysiler gevşetilir,
Kusma olduğunda yan yatar pozisyonda tutulur,
Solunum kontrol edilir.
Elektrik yanıkları
Daha derindeki, daha kritik, daha hassas organların hasar görme riskini arttırır. Başa alınan darbelerde beyin, gövde-
ye alınan darbelerde akciğerler, karaciğer, dalak, böbrekler, pankreas, bu riskten en çok etkilenen organlardır. Kollar
ve bacaklarda kemik kırıkları, özellikle yüksekten düşmelerde sıkça görülür. Özellikle şiddetli düşme/çarpmalardan
sonra, çocuğumuzun sağlığıyla ilgili her şey yolunda gibi görünse dahi, travmadan sonraki 24 saatte gözlem gerekir.
Kafatası, göğüs ve karın boşluklarındaki bir organ veya damar yaralanması hemen belirti vermeyebilir!
Yüksek şiddetli travmalarda yukarıda sayılan belirtiler olmasa bile kemik kırığı, eklem çıkığı veya bir iç kanama daha
olası olacağından en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması şarttır.
Yüksek şiddetli düşme ve çarpmalar
Herhagi bir travma sonrası; huzursuzluk, şuur bulanıklığı,
ellerde ve kollarda hareket kısıtlılığı, kusma, dalgınlık, sürek-
li uyku hali, solunum sıkıntısı, karın ağrısı, renk solukluğu
veya havale geçirme gibi durumlar olursa mutlaka ve hemen
en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Bu olayların ortak özelliği, ço-
cuklarımızın vücutlarına dar-
be almalarına yol açmalarıdır.
Vücudun hangi kısımlarının,
hangi şiddette darbeye maruz
kaldığı önemli bir belirleyicidir.
Çocuğumuzun maruz kaldığı
darbenin düşük şiddetli olduğu
hallerde, genelde darbeyi alan
vücut bölgesinde kızarıklık ve
hafif şişlikle sınırlı belirtiler söz
konusudur. Bu tür durumlarda
darbe alan kısma (buz veya so-
ğuk suyla ıslatılmış bezle) soğuk
uygulayarak daha fazla şişmesi-
ni önlemek yeterlidir. Çarpışılan
cisim veya yüzeyin yeterince
sert, sivri veya keskin olduğu
haller, cilt yaralanmalarıyla so-
nuçlanır.
Bu durumlarda,
• Yaranın üzeri temiz bir bezle kapatılır.
• Kanama varsa, baskı uygulanarak kontrol altına alınmaya çalı-
şılır.
• En yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılır.
• Ciltteki küçük kesiklerde, genelde kesik yere elle 5 dakika baskı
uygulamak kanamayı durdurur.
20
21