30-31 / 64
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi
Anabilim Dalı
Uzm.Dt.Denizhan Avcı
Yirmi yaş dişi;
çenelerde diş
dizisinin en arkasında yer alan
3. büyük azı dişleri, yirmili yaşlar
civarında gelişimlerini tamamlayıp
ağız içine çıktıklarından genellikle
yirmi yaş dişi olarak bilinirler. 18 ile
26 yaş arasında çıkmaya başlayan
bu dişlerin işlevselliği genellikle
bulunmamaktadır. Çenelerde yer
darlığına, dişin çıktığı bölgenin
kemik yoğunluğuna ve dişin kök
anatomisine bağlı olarak bu dişler
tamamen çıkabilir veya çene
kemiğinde tamamen veya yarı
gömük kalabilir.
Çekim için değerlendirirken
tam
gömülü olan dişlerde ağrı şikayeti
verip vermemesi, dişin çene
kemiği içerisine ne kadar gömülü
olduğu, gömülü dişin komşu
dişle olan teması göz önünde
bulundurulur. Bazen dişin içinde
geliştiği keseden kaynaklı sürme
kistleri oluşabilmektedir. Bu
kistler fark edilmeden büyürse
çene kemiğini zayıflatabilir.
Bazen
de
ameloblastoma
gibi tümör oluşumları da
gözlemlenebilir. Birçok genç
birey dişlerindeki çapraşıklıkları
düzeltmek için ortodontik tedavi
görmektedir. Yirmi yaş dişlerinin
sürme basınçları diğer dişlere
de kuvvet uygulayıp, itmeye
neden olur ve bunun sonucu
dişlerde çapraşıklıklar oluşur. Ağrı
oluşturmayan, tam gömülü olan
dişler doktorunuz tarafından
rutin kontrollerle takip edilip
gerek olursa çekilebilir. Protez
planlaması yaparken yirmilik
dişleri de hesaba katmalıyız,
çünkü yirmilik dişler protetik
olarak nadiren kullanılırlar. Yine
gömülü 20 yaş dişleri hastaya
yapılması planlanan protezlerin
kullanımını zorlaştırabilir veya
yenilenmesine sebep olabilir. Bazı
durumlarda bu nedenle 20 yaş
dişlerinin çekimi gerekebilir.
Her yirmi yaş
dişini çektirmek
gerekli değildir.
Ağız içinde tamamen veya
yarısı çıkmış olan dişlerde ise
ağız hijyeni çok önemlidir. En
geri bölgede olan bu dişlere
diş fırçası ile ulaşmak oldukça
güçtür.
Çürük
sebebiyle
abseye sebep olan yirmi yaş
dişlerinin mutlaka çekilmesi
gerekmektedir. Bir kısmı
sürmüş dişlerde, o bölgedeki
enfeksiyon yumuşak dokuya
da sıçrar ve ağız kokusuna,
ağrıya ve ödeme neden olur.
Bazı durumlarda ağzın tam
açılmaması hali de oluşur. Sürme
sırasında 20 yaş dişleri komşu
dişlere de baskı yapıp o bölgede
basınç ağrısına neden olabilir.
Hatta yandaki dişleri aşınmaya,
rezorpsiyona neden olabilir. Bu
sebepler dışında bazı 20 yaş
dişlerinin de sorunsuz şekilde
ağızda olmalarına rağmen
karşıtlarına gelen diş olmaması
sebebi ile yanağa doğru
uzama yapmakta ve yanakta
istenmeyen
irritasyonlar
yaratmaktadır. Eski yıllarda,
implant
uygulamalarının
yaygın olmaması sebebi ile
bu dişlerin köprü ayağı olarak
kullanılma ihtimaline karşın
ağızda tutulmak isteniyordu.
Ancak günümüzde, implant
tedavilerinin artmış başarısı ile
buna da ihtiyaç kalmamıştır.
30
31