Metastatik Tümörlerde MR-Linak
Metastaz nedir?
Metastaz, kanserli hücrelerin köken aldığı yerden farklı bir vücut bölümüne yayılmasıdır. Bu yayılma komşu doku ve organlara direkt yayılım, kan yolu ile yayılım veya lenf bezleri ile yayılım şeklinde gerçekleşebilmektedir. Bu yöntemle kanserli hücreler vücudun farklı bir bölümünde yerleşip çoğalabilmektedirler. Pek çok kötü huylu kanser metastaz yapma eğilimindedir. Kanserin türü, tümörün büyüme hızı, hastanın tedavisiz kalma süresi, hastanın bağışıklık sistemi ve tümör hücrelerinin biyolojik özellikleri gibi faktörler metastaz gelişimini belirlemektedir. En sık metastaz bölgeleri kemikler, akciğer, karaciğer ve beyindir. Metastazların belirtileri bulunduğu bölgeye göre değişmektedir.
Radyoterapide Gelinen Son Teknoloji : MR-Linak
MR-Linak radyolojide görüntüleme amaçlı kullanılan MR ile radyoterapide tedavi amaçlı kullanılan lineer hızlandırıcı (Linak) ünitelerini tek bir cihazda birleştiren üstün teknolojidir. Görüntü 1.5 Tesla MR (Unity) ile alındığı için kristal berraklığında olup, hastalar MR sayesinde gereksiz radyasyona maruz kalmamaktadır. Lineer hızlandırıcı ünitesi ise radyoterapinin en üst düzey teknolojilerini içerir.
MR-Linak tedavi öncesinde, tedavi sırasında ve gerekli durumlarda tedavi sonrasında alınan MR görüntüleri ile özellikle hareketli organlar başta olmak üzere bütün bölge tümörlerinde tümöre yüksek doz uygulanarak tümörün yok edilmesine olanak sağlarken, sağlıklı dokuları en üstün düzeyde korumamızı sağlamaktadır.
Bunu Nasıl Başarabiliyoruz?
Tedavi seanları boyunca hastalarımızın kilolarında değişiklik olabilir ve her bir radyoterapi seansında tümörde küçülme, iç organ hareketlerinde farklılık olabilir.
“Akıllı radyoterapi” olarak da adlandırılan MR-Linak tümörü takip sistemi ve tedavi sırasındaki görüntüleme avantajı sayesinde bu görüntüleri en üst düzey bilgisayar teknolojileri yardımıyla yeniden en doğru dozu hesaplayarak, hastanın o andaki organ hareketleri, tümör tedavisine özel yeni bir tedavi planı oluşturabilmektedir.
Her hasta farklıdır ve her hastanın o günkü tümörü ve iç organ hareketleri farklıdır. MR-Linak hastaların o anki durumunu göre tedaviyi adapte etmektedir. Tüm tedavi boyunca alınan MR görüntüleri ile hastalar gereksiz radyasyona maruz kalmaksızın tümörü sürekli izlenebilmektedir.
MR Linak’ta öncelikle tedaviye hazırlık amaçlı görüntüleme yapılmaktadır. Hastanın o günkü anatomisine ve iç organların yerleşimine göre tümör ve çevredeki sağlıklı organlar belirlenerek o anki durumuna özel bir tedavi planı hazırlanmaktadır. Görüntüleme, işaretleme ve plan hazırlama işlemleri her bir seans için yeniden yapılmaktadır. Ardından hastalara görüntü eşliğinde güvenli radyoterapi uygulanmaktadır.
Tümör ve sağlıklı dokulardaki anlık hareketler MR-Linak cihazının üstün teknolojisi sayesinde saptanabilmekte ve anlık doz düzeltmeleri yapılabilir. Hastanın nefes, yutkunma ve bağırsak hareketleri gibi istemsiz olarak yapılan tüm fizyolojik hareketleri takip edildiği için tümörlü dokuya daha iyi odaklanılabilmektedir. Tedavi sırasında tümörün izlenmesi ve anlık doz ayarlamaları tümörün yok edilebilmesini sağlayabilmektedir.
Sık Görülen Metastazlar
Kemik Metastazları
Kemik metastazlarında erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Erken tanı ve tedavi ile hastaların fonksiyonel yetenekleri korunurken yaşam kalitesi arttırılabilir. Kemik metastazları kemik destrüksiyonu, ağrı, hareket kısıtlılığı, patolojik kırık, omurilik kompresyonu gibi önemli onkolojik problemlere yol açabilirler. Sıklıkla tutulum görülen kemikler arasında omurga, bacak kemikleri, pelvis, kaburgalar, sternum, kol kemikleri ve kafatası kemikleri yer alır.
Kemik Metastazlarında Radyoterapi
Kemik metastazlarında radyoterapi çok önemli bir lokal tedavi seçeneğidir. Radyoterapi kemik metastazlarına bağlı ağrıları anlamlı oranda hafifletmesinin yanı sıra kemik kırıklarının önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Günümüzde ilerleyen radyoterapi teknolojisi sayesinde az sayıda ve küçük boyuttaki kemik metastazlarında kür sağlanabilmektedir. Nokta atış tedavisi denilen bu teknikler ile yüksek dozlarda radyasyon terapisi uygulanabilmekte ve ışın demetleri, farklı açılardan tümöre yöneltilir. Nokta atış tedavisinin dünyadaki en ileri teknolojisi “MR-Linak’tır”
Kemik Metastazlarında MR-Linak’ın Avantajları
Tümörü görerek ışınlamamızı sağlar: Özellikle omurgaya yakın tümörlerde omurilik güvenle korunabilir
İkinci kez ışınlama gerek tümörlerde sağlıklı dokular korunurken yüksek dozlar uygulanabilir
MR görüntü kalitesi sayesinde tümör net bir şekilde görülebilir
Tümör küçüldükçe tedavi sahası daraltılır ve sağlıklı dokular daha iyi korunabilir (adaptif Radyoterapi)
Akciğer Metastazları
Akciğer, metastazların sık olarak görüldüğü bir organdır. Akciğer metastazı sınırlı sayıda ve boyutta ise MR-Linak ile tedavi açısından değerlendirilebilir.
Akciğer Tümör Ve Metastazlarında MR-Linak’ın Sağladığı Avantajlar
Erken evre akciğer tümörlerinde, ameliyata uygun olmayan veya cerrahi müdahale geçirmek istemeyen hastalarda, nokta atış yöntemi ile uygulanan yüksek doz radyasyon tedavisi cerrahi uygulamalar ile benzer sonuçlar vermektedir.
Akciğer hareketli bir organdır. Nefes alıp verme sırasında tümör ciddi miktarda yer değiştirir. Hareket eden tümörün tedavi sırasında ıskalanması yan etki ile sonuçlanır.
Nokta atış sırasında, çok yüksek doz radyoterapi uygulanır ve tümör ancak yüksek dozlarla tedavi edilebilir.
Sağlam akciğer dokusu radyasyona hassastır ve mutlaka iyi şekilde korunmalıdır.
Tüm bu nedenlerden dolayı, akciğer kanserinde yüksek dozda nokta atış radyoterapi uygulaması MR-Linak sayesinde görerek ve güvenle yapılabilir. Üstün teknolojisi sayesinde, sağlam akciğer dokusunu en üst düzeyde korur.
Karaciğer Metastazları
Karaciğer radyasyona hassas bir organ olduğu için yeni teknolojiler gelişene kadar radyoterapinin karaciğer tümörlerinde kullanımı sınırlıydı. Hem karaciğerden gelişen tümörler hem de karaciğer metastazları yüksek doz radyasyona daha iyi yanıt verirler. Kendisi radyasyona hassas olduğu halde yüksek dozları gerektiren karaciğer tümörleri MR-Linak için önemli bir tedavi alanıdır.
Karaciğer tümörlerinde neden MR-Linak?
Karaciğeri görüntülemenin en iyi yöntemi MR’dır. Bu nedenle MR-kılavuzluğunda görülerek tedavi edilmesi tedavinin başarısını arttırır.
Karaciğer hareketli bir organdır, solunum sırasında karaciğer tümörleri yer değiştirebilir. Yer değiştiren tümörler görerek tedavi edilmelidir.
Karaciğer tümörleri radyasyona iyi yanıt verir.
Beyin Metastazları
Beyinde görülen en sık tümör metastatik tümörlerdir. Artan tedavi başarıları neticesinde hastaların sağ kalım süreleri uzamıştır. Beyin metastazlarının en önemli nedeni erkeklerde akciğer kanseri, kadınlarda ise meme kanseridir. Kanser hücrelerinin beyine metastazı kan yoluyla gerçekleşmektedir. Bu nedenle beynin en çok kan alan bölgesi daha çok sayıda metastaz ile karşılaşır. Beyincik ve omurilik soğanında daha az sayıda metastaz görülür. Tüm metastazların %80-85’i beyinde, %10-15’i beyincikte, %3-5 kadarı da omurilik soğanında ortaya çıkar. Beyin metastazları sıklıkla çok sayıda olur. Metastazların sayısı tedavi yöntemini belirleyen ana unsurlardan biridir. Metastatik tümörlerin tedavisinde radyoterapi, radyocerrahi, cerrahi ve kemoterapi tek başına veya kombine şekilde kullanılmaktadır.
Beyin Metaztazlarında Radyoterapi;
Beyindeki kanserli hücrelerin büyümesini durdurmak ve hastanın şikayetlerini azaltmak için uygulanır. Genellikle 10 gün (hafta içi) süre ile uygulanır. Metastaz sayısı çok olan tümörlerde tercih edilir. Hastanın yaşam kalitesinin arttırılması hedeflenir. Radyoterapi yönteminde hem MR‘da görülen tümör dokusu ışınlanmakta hem de MR’da görülmeyen tümör hücrelerinin etkilenmesi amaçlanmaktadır. Radyasyona daha az hassas olan (Malign melanom, kolon kanseri, böbrek kanseri, akciğer kanseri gibi) tümörlerde radyoterapiye ek olarak radyocerrahi yöntemleri kullanılması gerekebilmektedir.
Beyin Metastazlarında Stereotaktik Radyocerrahi;
Nokta atış olarak bilinen bu yöntemle yüksek dozdaki radyasyon kafatası içindeki küçük bir hedef alana yönlendirilmekte ve bu etkiden yararlanılmaktadır. Radyocerrahinin avantajı bir günde, tek defada tedavinin yapılabiliyor olmasıdır. Radyocerrahi ile metastatik tümörün büyümesinin durdurulması ve giderek küçülmesinin, yok olmasının sağlanması oranı %95 civarındadır. Bu, cerrahi ile elde edilen değerle aynıdır. Bu nedenle son yıllarda tüm dünyada metastatik beyin tümörlerinin tedavisinde radyocerrahi ilk sırada düşünülmesi gereken tedavi yöntemi haline gelmiştir. Radyocerrahinin önemli bir avantajı birden çok defa kullanılabilmesidir.
Beyin dokusunun MR ile en iyi şekilde gözlemlenmesi, ve tümörün tedavi sırasında takip edilebilmesi MR-Linak’ın en önemli avantajlarıdır.
Sınırlı Metastatik Hastalık
Sınırlı metastatik hastalık kavramı son yıllarda daha çok önem kazanan ve tedaviye yanıtları açısından yüz güldürücü sonuçları ile hastalarımıza umut veren yeni bir kavramdır. Çeşitli tümörlerde değişiklik göstermekle birlikte 3-5 adet metastatik odağı bulunan hastalar sınırlı metastatik hastalar olarak kabul edilebilir. Artık her ileri evre hastalığın aynı seyretmediği bilinmektedir. Güncel literatüre bakıldığında sınırlı sayıda metastazı olan hastalarda bu metastatik odakların ablatif tedaviler ile yok edilmesi neticesinde hastalığın tedavisinin başarılabileceği anlaşılmaktadır. Bu hastalarda seçilecek lokal tedavilerin başarısı çok önemlidir.
Sınırlı Metastazlarda Neden MR-Linak?
Sınırlı metastazlara ablatif tedavi uygulamak ileri teknoloji gerektirir
Yüksek doz ancak nokta atış yöntemi ile sağlanabilir.
Nokta atış tedavisinde en son teknoloji MR-Linak’tır
Tümörler ancak görülerek tedavi edildiklerinde güvenle yüksek dozlar uygulanabilir
MR-Linak ile sağlıklı dokular tedavi sırasında görüntülenir ve güvenle korunabilir
Tüm bu nedenlerden dolayı sınırlı sayıda metastazları bulunan hastalarda MR-Linak en üstün teknoloji ve en güvenli tedavi yöntemidir.