Sanal Kolonoskopi kalın bağırsak yerleşimli erken evre polip ve kanserin tespitinde kullanılan hızlı, güvenilir bilgisayarlı tomografi tetkikidir. Literatürde; 50 yaşın üstündeki bireylere, 3-5 yılda bir kolorektal kanser taraması yapılmasını önermektedir. Ailesinde kolorektal kanser ya da polip öyküsü olan kişilere daha sık tarama yapılması önerilmektedir. Bağırsak kanseri en sık görülen kanser türlerinden biridir. Bağırsak yerleşimli polipler erken tanı alıp, çıkarılırsa kolon kanseri gelişimi önlenebilir. Sanal Kolonoskopi polip ve kanser odaklarının erken tespitini sağlar.
Sanal kolonoskopinin 7-10 mm arasındaki polipleri saptamada tanı değeri yüzde 92 düzeyine ulaştığı saptanmıştır.
Kolon kanserinde dışkılama alışkanlıklarında ishal ya da kabızlık şeklinde izah edilemeyen değişiklik, rektal kanama ya da dışkıda kan görülmesi, iştahsızlık, açıklanamayan karın ağrıları ve kilo kaybı başlıca belirtileridir.
Klasik kolonoskopide uzun, bükülebilir tubüler bir cihaz kolon içerisinde ilerletilerek kolon değerlendirilir. Hasta konforu için inceleme sırasında genellikle sedasyona başvurulur. Cihaz ucundaki küçük kamera vasıtası ile görüntüler değerlendirilmek için monitöre iletilir. İşlem yaklaşık 30-60 dakika sürer. Zor ve nispeten zahmetli bir yöntemdir.
Sanal kolonoskopide , bağırsak temizliği kolonun iç yüzeyinin değerlendirilebilmesi için şarttır. Bağırsak temizliği için üç gün öncesinden lifli gıdaların kısıtlanması, posasız gıdaların tüketilmesine özen gösterilmesi gerekir. Özellikle iki gün önceden başlayarak kuru gıda, bakliyat, çiğ sebze ve meyve yenilmemelidir. Bu dönemde su kaybı olacağı için bol su içilmesi gerekmektedir. Tetkikten bir gün önce hafif bir akşam yemeğinden sonra bağırsak boşaltıcı şurup kullanılır. Sabah kahvaltı yapılmadan, randevu saatinde radyoloji ünitesine gelinir.
İnceleme kalın bağırsaklara anüsten az miktarda hava verilmesi ile başlar. Hava verilmesi ile genişleyen kalın bağırsak ayrıntılı üç boyutlu incelemeye imkân verir. Bağırsaklara hava verilirken bazı hastalar geçici "gaz krampı" şeklinde, bağırsaklarda gerilme hissedebilir. Önce sırt üstü sonra yüz üstü yatarken bilgisayarlı tomografi çekimi gerçekleştirilir ve inceleme sonlandırılır. İnceleme yaklaşık 15-20 dakika sürer.