36 / 64
yöntemidir. Bununla beraber bilgisayarlı tomog-
rafide radyasyon kullanılarak incelemenin gerçek-
leştirilmesi en önemli dezavantajıdır. Son yıllarda
geliştirilen yeni sistemlerle görüntü kalitesinden
ödün verilmeden düşük doz bilgisayarlı tomografi
tekniği ile akciğer hastalıklarının taraması ve erken
tanısı yapılabilir hale gelmiştir. Akciğer hastalıkları
içinde bilinen en önemli olanı ve hayatı tehdit ede-
ni ise akciğer kanseridir.
Akciğer Kanserinin
Sıklığı ve Nedenleri
Akciğer kanseri, hızlı ilerleyen kanser türleri ara-
sında erkeklerde birinci, kadınlarda ise ikinci sıklık-
ta görülmektedir. Akciğer kanserinin oluşumunda
kişisel ve çevresel faktörler etkili olmaktadır. Kan-
ser oluşumunda % 80 etkili olan çevresel faktör-
ler arasında sigara içimi en önemli yeri tutarken
genetik yatkınlık ise kişisel faktörlerde ön planda
yer almaktadır.
Çevresel faktörlerde sigaranın yanı sıra sanayi ge-
lişmesine bağlı olarak kullanımı artan asbest, ben-
zen, krom, nikel, kadminyum gibi metaller, vinil
klorür, arsenik, ultraviyole ışınları etkili olabilmek-
tedir.
Sigaranın Akciğer
Kanseri ile İlişkisi
Akciğer kanserin çevresel nedenleri arasında
en önemlisi şüphesiz ki sigara içilmesidir. Si-
gara içenlerde başta akciğer kanseri olmak
üzere birçok kanser türü gelişiminin arttığı
bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu ça-
lışmalarda sigara içen ve içmeyen
kişiler yıllar boyunca izlenmiş
ve bu kişilerde akciğer kan-
seri gelişme sıklığı ayrıntılı
olarak araştırılmıştır. Sigara
ile akciğer kanseri arasında-
ki ilişki son 50-60 yıldan
beri bilinmektedir. Yapılan
pek çok çalışmada akciğer
kanserlerinin % 85-90 ne-
deninin sigara olduğu ve
sigaranın akciğer kanser riskini 5 kat ile 15 kat ara-
sında artırdığı ortaya konulmuştur. Akciğer kan-
seri meydana gelmesi bakımından sigara içmeye
başlama yaşı, toplam sigara içme süresi ve günde
içilen sigara sayısı gibi faktörlerde rol oynamakta-
dır. Sigaraya ne kadar erken yaşta başlanmışsa, ne
kadar uzun süreden beri ve ne kadar fazla sayıda
içiliyorsa risk o kadar artmaktadır. Bununla beraber
oluşan risk, sigaranın bırakılması ile azalmaktadır.
Akciğer kanseri insanlarda görülen kanserler ara-
sında en hızlı seyreden türlerden birisidir. Bugün-
kü olanaklar ile ileri dönemde saptanmış akciğer
kanserli kişilerde ne yazık ki tedaviye yeterli yanıt
alınamamaktadır. Ancak, erken dönemde saptan-
mış akciğer kanserlerinde hastaların tedaviden
yararlanma olasılığı belirgin derecede artabilmek-
tedir. Bu nedenle akciğer kanserinde erken tanı
konulması çok önem taşımaktadır. Akciğer kanse-
rine yol açabilen etkenlerden olabildiğince korun-
makta önem taşımakta olup en etkili yolu sigara
içilmemesi ve sigara dumanı bulunan ortamlardan
uzak durulmasıdır. Birçok ülkede bu yönde yasal
düzenlemeler yapılmış ve etkili bir şekilde uygu-
lanmaktadır.
Sigara ile akciğer kanseri arasındaki ilişki sigara du-
manından pasif olarak etkilenen kişiler için de
söz konusudur. Kendisi sigara içmediği halde
çevredeki diğer kişilerin içtiği sigaradan kay-
naklanan dumanı soluyan kişilerde de akciğer
kanser riskinin 2 kat ile 5 kat arası yükseldiği
bildirilmektedir.
Birçok akciğer kanseri akciğerlerde kü-
çük bir nodül (leke) şeklinde baş-
lamakta olup bu düzeyde iken
akciğer filmleri ile saptanması
son derece zor olmaktadır.
Oysa akciğer tomografileri
ile nodüller 3-4 mm. dü-
zeylerinde iken bile tespit
edilebilmektedir. Bu da
tarama amaçlı akciğer to-
mografilerinin önemini or-
taya çıkarmaktadır.
36