ma testlerinin negatif olmasıdır. Hastalık genetik
yatkınlık bulunan kişilerde çevresel faktörlerin
etkisiyle ortaya çıkar.
İltihabi romatizmal hastalıklar ateş, deri döküntü-
sü, deride güneşe hassasiyet, kilo kaybı, iştahsızlık,
kaslarda güç kaybı gibi sistemik; lenf ve tükürük
bezlerinde büyüme, ağız ve göz kuruluğu, saç dö-
külmesi, ağız ve genital bölgede yaralar, soğukta
parmak uçlarının morarması ya da beyazlaşması,
yutma güçlüğü gibi dokuya ya da organa özgü
şikayetler de oluşturabilir.
Behçet hastalığı, kan damarlarını etkileyen bir has-
talıktır. Bir çok organa ve dokuya ait şikayete ne-
den olabilir. Ağız içinde yılda 3 kereden fazla çıkan
aft (yara) hastalığın neredeyse değişmez bulgusu-
dur. Aft, dudakların ve yanakların iç kısmında ve
dilin üst ve yan kısımlarında bir veya birden fazla
çıkabilir. Gözlerde ağrı, ışığa hassasiyet ve kızarıklık
oluşturabilen, görmeyi etkileyen iltihaplanmaya ne-
den olabilir. Geçirilen her atak, gözde hasar oluştu-
rur ve körlüğe sebep olabilir. Görmenin devamının
sağlanabilmesi için iltihaplanma erkenden tanınıp
tedavi edilmelidir. Vücudun herhangi bir kısmında
cilt döküntüsü olabilir. Genelde bacağın ön yüzün-
de görülen deriden kabarık, kızarık, ağrılı şişlikler
oluşabilir (eritema nodosum). Erkeklerde skrotum
veya peniste; kadınlarda vulvada ağrılı ülserler
oluşabilir. Ülserler iyileşirken iz bırakırlar. Eklem
ağrıları görülebilir. Hastalığın tanısı klinik bulgularla
koyulur. Yılda üç ve daha fazla tekrarlayan aftı olan
hastalarda; tekrarlayan genital ülser veya buna ait
izlerin bulunması, göz tutulumunun olması, deri
bulgularının olması (eritema nodosum, deri dökün-
tüsü), paterji testi pozitifliği belirtilerinden üçünün
bulunması, Behçet hastalığı tanısı koydurur. Tedavi
planı hastalığın hastadaki tutulum şekli ve bulgula-
rın ciddiyeti göz önünde bulundurularak belirlenir.
Vaskülitler (damar duvarının iltihabı), kan damar-
larının romatizmal tutulumu sonucu, o damarın
ilgili olduğu organlarda beslenmenin bozulmasıyla
oluşan yakınmaları ifade eder. Hayati organlarda
çok ciddi sonuçlar oluşturabilir. Birçok türü vardır
ve nadir görülür. Atardamar, toplardamar veya her
iki-
si
de
etkile-
nebilir.
Genetikle
birlikte, bağı-
şıklık sistemin-
de değişiklikler
oluşturan başta
sigara, enfeksiyonlar
ve ilaçlar olmak üze-
re birçok çevresel faktör
hastalık gelişiminde etkili
gibi gözükmektedir. Her yaş ve
cinsiyeti etkileyebilir.
Belli zaman aralıklarında tekrarlayan atak-
lar şeklinde gelen ve birkaç gün ile on beş
günde kendiliğinden düzelen ateş, karın ağrısı,
eklem ağrısı, sırt - yan ağrısı ailevi Akdeniz
ateşi (FMF) hastalığını düşündürür. Hastalığın
tanısı, atak anındaki klinik bulgularla konu-
lur; laboratuvar testlerle desteklenir. FMF,
otozomal resesif geçişli bir hastalıktır.
Genellikle 20 yaşından önce bulgu verir.
Gut, kristal artropatileri grubu-
nun toplumda en sık görülen
tipidir. İleri yaş ve böbrek
fonksiyonları bozuk hasta-
larda ürik asit düzeyleri-
nin yükselmesi ile görü-
lebilmektedir. Eklemde
ani gelişen, ağrı, kızarıklık,
şişlik ve hassasiyetle karakterize bir
eklem iltihaplanmasıdır. En sık ayağın 1.
parmağında olur. Ayrıca ayak bileği, diz, dirsek, el
parmağı eklemleri de etkilenebilir. Akut gut atağı,
genellikle gece sabaha doğru tutulan eklemde (sık-
lıkla ayak başparmak eklemi) şiddetli ağrı, şişlik,
kızarıklık, hassasiyet ve sıcaklık artışıyla ortaya
çıkar. Eklemdeki ağrıdan dolayı kişi eklemin üzerine
basamaz, hareket ettiremez, ayakkabı giyemez. İlk
42




