9 / 64
Ergenliktebiyolojikgelişimiskeletsistemindehızlı
büyüme ve cinsel gelişim ile, psikolojik gelişim
ise bilişsel gelişim ve kimlik gelişimi özellikleriyle
belirlenir ve sosyal olarak da ergenlik genç erişkin
rolüne hazırlığın olduğu bir dönemdir. Ergenin
sosyalizasyonu,kişininkenditoplumundayaşamını
sürdürebilmesiiçintalepettiğiminimumöğrenme-
yiüretenbir süreçtir. Sosyolojiköğrenmesüreci ise
taklit ve rekabet ileoluşur. Ergenliğinbitişiyle ilgili
tanımlamalarerişkinkimliğikazanılması,bağımsız-
lıkkazanılması, çalışmayabaşlanıp iş sorumluluğu
alınması gibi budöneminbitiş zamanını değişken
kılmaktadır ancak, genellikle 19-21 yaşta sona
erdiğidüşünülmektedir.Ergenlereyaklaşımdakien
büyük zorluk gelişim süreçlerinin aynı anda baş-
lamaması ve her ergende farklı sürelerde başla-
masıdır. Onun için aynı sınıftaki ergenler arasında
gelişim basamakları açısından fark olduğu gibi,
aynı ergenin bir yıl içindeki gelişimsüreci de farklı
olabilir.Ergenlikdönemindekimlikoluşumsüreciyle
birliktebilişselgelişiminhızlanması,dürtüselgerek-
sinimlerde ve duygu yoğunluğunda artma, preö-
dipal ve ödipal çatışmaların yeniden alevlenmesi,
meslek seçimi, karşı cinsle kurulan ilişkiler, anne
babadanayrılmabireyselleşmesürecininyaşanması
gibinedenlerleergenlerbudönemeözgülzorluklar
ve çatışmalar yaşamaktadır.
Ne Yapmalı?
Ergenlerin arkadaşlığı her düzeyde desteklenme-
lidir, arkadaşlarlageliştiği ve sosyalleştiği bilinme-
lidir. Arkadaşların olumlu etkileri yanında, grup
etkisiyleyanlışlar yapılabileceği konusundaergen
bilinçlendirilmelidir.Ailelerçocuklarınınarkadaşla-
rını, çocukları ilekonuşarak tanımalıdır. Bunun için
çocuğun cep telefonu, bilgisayar, günlük benzeri
özel eşyalarını karıştırmak yanlıştır. Sorumluluk
gelişimikazanmışgenç,heryaptığındankendisinin
sorumluolduğunu;mazeretlerin,suçubaşkalarına
atmanınbireyinsorumluluğunuortadankaldırma-
dığını bilir. Bizegöreçocuğumuzunyanlış arkadaş
seçmek gibi bir tutumu varsa, çocuğumuzda nasıl
birsorunolduğunudüşünmeninzamanıgelmiştir.
Oğlumuz ya da kızımızın neden böyle arkadaşlar
seçtiğinianlayabilmekçözümünanahtarıdır.Çocu-
ğumuzdayadakendimizdehatabulamıyor,“arka-
daşlarınauyduaslındaböylebir çocukdeğil”diyor
ve bu konuda yardım almayı erteliyorsak bunun
sebebiçocuğumuzlailgilibeklentilerimiznedeniyle
çocuğumuzukusursuzgörmeyeçalışmamızolabilir.
Yanlışbir arkadaşgrubundaolanbirgençlesürekli
tartışmak, arkadaşlarına uyuyorsun demek onları
kötülemek çocuğumuzu bizden uzaklaştırır. Yal-
nızlık ve mutsuzluk nedeniyle o gruba daha fazla
bağlanmasına sebepolur. Anne baba olarak sakin
olupçocuğumuzunsıkıntısını anlamayaçalışmak,
ona sevgimizi göstermemiz gerekir. Arkadaşları-
nı eleştirmeden onun sorunlarına destek olmak,
işbirliği ile sorunların nasıl çözüleceğini bulmaya
çalışmak, bu konuda kendi yanlışlarımızı da dü-
şünmekvegerekirsesorunlardahadabüyümeden
aileolarakçocukveergenpsikiyatristindendestek
almayı ertelememek önemlidir.
Ergenlik döneminde çocuğunuzun artık eski-
sinden farklı ve kendine özgü bir birey oldu-
ğunu kabullenmelisiniz. Onunla iletişim kurma
tarzınızda ve tutumlarınızda belirli değişiklikler
yapmalısınız. Bu dönemi sakin ve huzurlu bir
biçimde çocuğunuzla birlikte ancak bu şekilde
atlatabilirsiniz. İyi bir dinleyici olabilmek; iyi bir
iletişim için çok önemlidir. Ne kadar kızgın ve
endişeli olursak olalım duygularımızı kontrol
edip, ani tepki vermeden, nasihat etmeden,
etiketlemeden, yorum yapmadan, sözünü
kesmeden, hemen öneri getirip çözüm bulmaya
çalışmadan dinleyebilmeliyiz. Onunla konuşur-
ken geçirdiğiniz zamanın en az iki katını onu
dinleyerek geçirin. O konuşurken başka bir işle
uğraşmadan, onunla göz teması kurarak onu
dinleyin. Bunlar çocuğunuzu bir şeyleri pay-
laşma konusunda cesaretlendirir. Çocuğunuzu
dinlemek, ‘’Ben ailem için önemliyim, benim
düşüncelerime değer veriyorlar, beni anlamaya
çalışıyorlar” diye düşünmesini sağlar. Daha sonra
çocuğunuz da sizin konuşmanızı dinleyip anla-
maya ne düşündüğünüzü anlamaya çalışacaktır.
Çocuğunuz bir şey anlatırken onun beden dilini
gözlemleyin ne hissettiğini anlamaya çalışın.
9