Toplumun %15-%20 sinde yani her beş yada altı kişiden birinde görülür. Varis görülme
olasılığı, ailesinde varis olanlarda, kadınlarda, şişman kişilerde, doğum yapmış olanlarda (özel-
likle 2 ve daha fazla doğum yapmış olanlarda), hareketsiz hayat biçiminde, işi gereği uzun süre
ayakta kalan kişilerde (öğretmenler gibi) daha sık görülür. Varis gelişiminin temel nedeni
olan
venöz reflü (toplardamarlardaki kapakların işlevlerinin bozulması) alt ekstremite toplardamarları
olan büyük safen ven ve küçük safen vende sık olarak görülmektedir. Yıllar içinde yerçekimininde
etkisiyle bacakta toplardamarlar şişer, genişler ve varisleri oluşturur.
Varisler tedavi edilmezse ne gibi problemlere
yol açabilir?
Tedavi edilmeyen varisler, zamanla çoğalıp deride renk değişiklikleri ve dolaşım bozukluğu-
na bağlı yaralar oluşturabilir. Büyük varisler içinde yavaşlamış kan akımı nedeni ile pıhtılaşma
oluşabilir. Bu pıhtının derindeki toplardamara veya akciğere gitmesi (emboli) söz konusu olabilir.
Varise bağlı şikayetler; sabahları az, ilerleyen saatlerde yerçekiminin etkisi ve ayakta kalma süresi
arttığında varislerin şişip dolması nedeni ile daha fazladır. Bacağı yükseltmekle ayakta rahatlama
hissi oluşur. Varis çorabı giymek yüzeyel varislere kompresyon yapıp, varislerin genişlemesini
engelleyip yüzeyel varislerin derin toplardamarlara yönlenmesini sağladığı için şikayetleri azaltır.
Şikayetler sıcak havalarda daha belirgin soğuk havalarda daha azdır. Bacak kaslarını çalıştıracak
her tür egzersiz, varis gelişimini azaltabilir.
Tanı ve tedavinin karar verilmesi için renkli Doppler ultrasonografi yapılması gereklidir. Bu yön-
temle cildin alt kısmında yer alan ve çıplak gözle görülemeyen varisler ve varislerin oluşumuna
yol açan derin yerleşimli damarların kapak yapıları ve bu damarlarda venöz kaçış değerlendirilme-
si ve venöz anatominin tam olarak ortaya konması, bu yöntem ile anlaşılacaktır. Bu nedenle varis
tedavisinde en önemli basamak, ayakta yapılan renkli Doppler ultrasonografi değerlendirmesidir.
Varis Tedavisi
Varis tedavisine karar verirken birçok unsur göz önüne alınmalıdır:
• Bacağın iç kısmındaki büyük toplardamarların durumu,
• Venöz yetmezlik veya varislerin oluşturduğu şikayetler,
• Varisin ilerde yaratabileceği problemler.
51




