58-59 / 64
Uzm. Dyt. Ayça AKBAL
Beslenme ve Diyet Ünitesi
ZAYIFLIK NEDİR?
Zayıflık, vücut ağırlığının olması arzu edilenden daha düşük olmasıdır.
Zayıflık uzun süren eksi enerji dengesi sonucudur. Diyetle günlük alı-
nan toplam enerjinin harcanan enerjiden daha az olması veya alınan
besinlerin vücut tarafından kullanılmaması sonucunda zayıf olma du-
rumu görülür. Vücut harcadığı enerji açığını yağ deposunu kullanarak
kapatır. Bu nedenle yağ dokusunun diğer dokulara oranı azdır. Kilo
almak kilo vermekten çok daha zor bir durumdur. Beden kitle indeksi
18,5 kilogram/metrekareden az olanların kilo almak için uzman da-
nışmana ve doktora başvurmaları gerekir. Belki de zayıflığın altında
yatan bir hastalık söz konusu olabilir.
Gerekli tahliller yapılıp altta yatan geçerli bir hastalık ve durum yok
ise diyetisyen kontrolünde ayda ortalama 2 kilogram alacak şekilde
sağlıklı beslenme planı yapılmalıdır. Bu kişiler, harcadıkları enerjiden
400-500 kalori daha fazla alması gerekir. Eğer zayıflığın nede-
ni diyet enerjisinin yetersizliği ise bu düzeltilir. Ağır işte çalışanların,
emzikli kadınların, çocuk ve gençlerin, spor yapanların ve hastalıktan
yeni kalkanların, enerji harcamasının arttığı durumlar dikkate alınarak
diyet ayarlanır.
Enerji artışına paralel olarak vitamin ve mineraller de artırılmalıdır. Di-
yetin amacı, vücutta gerekli dokuları oluşturmaktır. Kilo, yağ ve yağsız
dokuyu (kas dokusu, vücut suyu ve kemik dokusu) arttıracak şekilde
alınır. Amaç daha çok kas dokuyu arttıracak şekilde olmalıdır.
Zayıflığın başlıca nedenleri ;
•
Harcanan kadar enerji alınmaması diyetin kalite ve miktar yönünden
yetersiz olması
•
Sindirim sistemi bozuklukları
•
Metabolizmayı hızlı çalıştıran hormonal hastalıklar (hipertiroid vb.)
•
Bağırsak parazitleri ve emilim bozuklukları
•
Kilo alma korkusu
•
Psikolojik bozukluklar ve buna bağlı iştah kesilmesi
•
Yeme bozukluğu (anoreksiya nevroza, blumia vb.)
•
Kullanılan ilaçlar ve bunların etkisi
•
Fazla fiziksel aktivite yapanlar
•
Zayıflatan hastalıklar (kanser, tüberküloz, kronik diyare…)
•
Düzensiz yemek yeme ve uzun açlık gibi nedenler vardır.
56
57