8-9 / 64
AIDS,
türkçe açılımı Edinsel Bağı-
şıklık Yetmezliği Sendromu olan ve HIV
isimli virüsün neden olduğu bir hastalık
tablosudur. Vücudun bağışıklık sistemi-
ni zayıflatarak ilerleyen bu virüs, tedavi
edilmediği taktirde ağır enfeksiyonlar ya
da kanser hastalıkları nedeniyle ölüme yol
açar.
Tüm dünyada en sık bulaşma yolu cinsel
yoldur. Çoklu cinsel eşi olan kişilerle, para
karşılığı seks yapan
kişilerle, cinsel yolla
bulaşan başka hasta-
lıklar geçirmiş kişiler-
le ve elbette HIV pozi-
tif olduğu bilinen kişi-
lerle korunmasız cin-
sel ilişki bulaş açısın-
dan en riskli davranış-
lardır.
Hastalık kan yolu ve
parenteral yol ile da-
mardan uyuşturucu
kullanan bağımlılara,
kontrolsüz kan ve kan ürünü verilen has-
talara, jilet, makas, manikür-pedikür seti,
dövme aletleri, diş hekimliği aletleri, iğne
ucu gibi kesici delici aletlerin ortak kulla-
nıldığı tüm insanlara bulaşabilir. Alınan
kan ve kan ürünü ile bulaş riski % 100 e
yakındır bu nedenle tüm dünyada olduğu
gibi ülkemizde de kan ve kan ürünlerinin
HIV açısından taranması zorunlu hale ge-
tirilmiştir.
HIV pozitif anneden bebeğe HIV geçişi
genelde son üç aylık dönemde ve özellikle
doğum esnasında olur. Doğum sonrasında
ise emziren anne bebeklerinde bulaş oranı
artar. Gelişmiş ülkelerde uygulama emzir-
menin kesilmesi şeklindedir ancak geliş-
memiş ülkelerde emzirmenin tek besin
kaynağı olması nedeniyle karar vermek
zordur.
Hastalık ilk kez 1981 yılında Amerika’da
saptanmıştır. Ülkemizde 1985 yılından iti-
baren görülmektedir.1985 yılından 2015
yılı sonuna kadar ülkemizde bu virüsü ta-
şıdığı saptanan toplam hasta sayısı Sağlık
Bakanl ığı
veri lerine
göre 12500
civarıdır.
Bu sayı ül-
k e m i z d e
tanı almış
diğer ülke
vatandaş-
larını da
içermekte-
dir. Sağlık
B a k a n -
l ı ğ ı ’ n ı n
yayınladığı en son verilere göre 2015 yılı
içinde saptanan virüsü taşıyan hasta sayı-
sı yaklaşık 2200 dür. Hastaların çoğunluğu
İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa
gibi büyük ve turistik şehirlerde yaşamak-
tadır.
Dünyadaki genel durumu özetleyecek
olursak, Dünya Sağlık Örgütü 2015 yılı ve-
rilerine göre tüm dünyada HIV virüsü taşı-
yan ve AIDS tanısı alan toplam hasta sayısı
36.7 milyon, 2015 yılı içinde AIDS ve AI-
DS’e bağlı hastalıklar nedeniyle ölen has-
ta sayısı ise 1.1 milyondur. Bugüne kadar
dünya üzerinde AIDS nedeniyle ölen hasta
sayısı ise yaklaşık 35 milyondur.
Uzm. Dr. Melike Hamiyet DEMİRKAYA
Enfeksiyon Hastalıkları ve
Klinik Mikrobiyoloji AD
6
7