15 / 64
sebebi, semptomların tutulum yerine göre farklılık
göstermesinden dolayıdır. Buna göre; sadece rektu-
mun (bağırsağın çıkıma yakın 12 cm’lik kısım) tutul-
ması proktit (%30), inflamasyonun kalın bağırsağın
sol üst köşesine kadar devamlılık göstermesi sol
kolon tutulumu (%40) ve enine bağırsak ve ötesinin
tutulması pankolit/ekstensif kolit (%30) olarak ad-
landırılır. Ülseratif kolit hastalığında semptomlar ve
doğal seyir, hem hastalığın tutulum bölgesiyle hem
de aktivitenin şiddeti ile yakından ilgilidir.
Ülseratif Kolit’in Belirtileri;
• Kanlı sümüklü ishal
• Karın ağrısı
• Sürekli dışkı yapma isteği (te-
nezm)
• Ateş
• Nabız yüksekliği (taşikardi)
• Kilo kaybı
• Kramp şeklinde karın ağrısı
• Bağırsak dışı belirtiler: ek-
lem iltihapları, ağızda aftlar,
göz bozuklukları, cilt bulguları
(pyoderma gangrenosum), safra
yolu darlığı (primer sklerozan
kolanjit), böbrek taşları, toplar
damar tıkanıklıkları
Semptomların başlangıcı ani olmaktan daha çok
yavaş ve sinsidir. Semptomlar bazen hasta hekime
başvurmadan haftalar veya aylar öncesinden baş-
lamıştır. Semptomların başlaması ile tanı arasında
geçen süre ortalama 4,5-9 aydır. Bu sürede hem
hasta hem de hekim kronik bir hastalığın başla-
masından daha çok infeksiyon hastalığını veya
hemoroid hastalığını ön planda tutarlar. Buna
yönelik olarak hastalar başlangıç döneminde sıklıkla
antibiyotik tedavisi ve özellikle amip tedavisi görür-
ler. Bu belirtilen tedavilere karşın yakınmalarda bir
gerileme olmaması üzerine daha ileri incelemelere
başvurulur. Ancak bazen hastalık infeksiyöz bir
ishali takiben akut olarak da başlayabilir.
Belirtilen bu yakınmalar hastalığın kalın bağırsak
bölgesindeki tutulum yerine göre değişiklik göste-
rebilir. Genel olarak hastalığın şiddeti ile yakınma-
ların şiddeti arasında paralellik vardır. Ancak silik
semptomları olan hastalarda kolonoskopik incele-
mede aktif kolit tablosu da karşımıza çıkabilir.
Tutulan Bağırsak Bölgesine Göre Bulgular
Ülseratif proktit, ülseratif kolitin en sık görülen
ve en hafif seyirli formu olup; olguların %30’u bu
şekildedir. Ülseratif proktitli hastalarda genellik-
le kanlı dışkılama, ani dışkılama hissi ve kabızlık
görülür. Proktitli hastalarda sistemik belirtiler nadir
olmakla birlikte cilt veya eklem bulguları görülebilir.
Proktosigmoiditis/sol kolon tutulumlu hastalar
tüm hastaların yaklaşık olarak %40’ını oluştururlar.
Hastalığın bu formu ara bir form olup, hastalar ka-
bızlık veya ishal ile birlikte makattan kanama, kanlı
sümüklü, sık ve acil dışkılama hissi ile başvurabilir-
ler. Sol alt kadranda kramp tarzında ağrı bu formda
daha sık görülür.
Tüm kalın bağırsağın tutulumu olan hastalar ishal
ile karşımıza çıkarlar. İshal ile birlikte kanama, sık
ve acil dışkılama hissi de bulunur. Kramp tarzın-
da karın ağrısı, bununla birlikte hastalığın aktif
dönemlerinde ateş, kilo kaybı, taşikardi, kansızlık
belirtileri ve bağırsak dışı belirtiler bu formda daha
sık görülür.
Ülseratif Kolit’te Tanı
Hastanın hikayesinde kalın bağırsaktan olan kanama,
birlikte olan ishal ve karın ağrısı ülseratif kolit ola-
bileceğini düşündürür. Yapılan dışkı ve kan tetkikleri
ile bağırsak infeksiyonu olmadığı anlaşıldıktan sonra
tanıyı kesinleştirmek için kolonoskopi yapılması
gereklidir. Kalın bağırsaklar ve ince bağırsağın son
bölümü kolonoskopi adı verilen optik ve bükülebilir
bir aletle ayrıntılı olarak görüntülenebilir. Bağırsak
kanalı biyopsi alınmasına duyarlı olmadığı için hasta
hiç bir şey hissetmeden hasta bölgelerden parça
alınabilir. Bu parçaların patolojide değerlendirilmesi
ile tanı konulmaktadır.
15