19 / 64
tedavi kararına dahil edilmesi ve hasta uyumu en
önemli faktörlerdir.
İnflamatuvar Bağırsak
Hastalıklarında Beslenme
İnflamatuvar barsak hastalıkları gıdaların emilim ve
sindirimini direkt etkileyen ayrıca dışkı kıvamı, şekli
ve içeriğinde değişikliklere neden olan hastalıklar-
dır. Bu özellikleri nedeni ile bu hastalıklarda bes-
lenme her zaman merak konusu olmuştur. Ancak
gıda toleransının kişisel değişiklikler göstermesi
ayrıca bölgesel ve etnik diyet farklılıkları nedeni
ile İBH ile diyet arasındaki ilişkinin kesin olarak
ortaya konması mümkün olmamıştır. Benzer şekilde
gıdaların veya farklı diyetlerin hastalık seyri üzerine
olan etkileri tam olarak belirlenememiştir.
Ülseratif kolite göre Crohn hastalığında yetersiz
emilim ve sindirim nedeni ile besinsel eksiklikler
daha fazla önem taşımaktadır. Hastalığın tipi,
şiddeti, barsak sistemi içindeki yaygınlığı, kişisel
özellikler ve eşlik eden hastalıklar uygun beslenme
yönteminin belirlenmesin de göz önüne alınmalıdır.
Genel olarak İBH’nın iyilik döneminde olan hastala-
rın özel bir diyet uygulamasına gerek olmadığı be-
lirtilmektedir. Ancak hastalıkların alevlenme dönem-
lerinde karın ağrısı, ishal gibi yakınmaların artışına
neden olacak besin ürünlerinden kaçınmak gerekir.
Bu nedenle hastalığın aktif olduğu dönemlerde aşırı
yağlı ve karbonhidratlı gıdalardan, çiğ yiyeceklerden
ve baklagiller gibi azot ihtiva eden besin ürünle-
rinden kaçınılması gerekebilir. Süt ve süt ürünleri
ile ilgili hastalık şiddetini arttırabilecekleri ile ilgili
bir inanış söz konusu olsa da bu hastalarda süt ve
süt ürünlerinin tamamen diyetten çıkarılması doğru
bir tutum olarak gözükmemektedir. Ancak laktoza
(süt şekeri) karşı aşırı duyarlılığı olan hastalarda bu
ürünlerin diyetten çıkarılması gerekebilir.
Bitkisel veya bakteriyel kökenli yardımcı diyet
ürünlerinin (probiyotikler ve prebiyotikler) İBH’daki
rolleri tam olarak netlik kazanmamıştır. Kalın bağır-
sakların tamamının çıkarıldığı cerrahi yöntemlerden
sonra gelişen bir takım hastalıkların tedavisinde
yararlı olabilecekleri belirtilse de kullanımları ile
ilgili bugün için net bir öneri yoktur. Balık yağı içe-
ren ürünlerin de hastalık seyri üzerinde olumlu etki
gösterdiği düşünülmekle beraber bu ürünlerinde
düzenli kullanımı ile ilgili veriler yetersizdir.
İBH ve Beslenme
Konusunda Genel
Önlemler ve Öneriler
1.
Hiçbir diyet veya besin ürünü
İBH’da tek başına tedavi seçeneği
olamaz.
2.
Herhangi bir diyet rejimi veya
besin ürünü tek başına İBH gelişi-
mine neden olamaz.
3.
Diyetin genel özellikleri ile
hastalıkların alevlenme dönem-
lerinde, hayvansal kaynaklı
proteinlerden zengin, yağdan ve
şekerden fakir özellikte olması
önerilir.
4.
Özellikle iyilik döneminde süt
ve süt ürünlerinin diyetten tama-
men çıkarılması doğru bir yak-
laşım değildir (eğer laktoz intoler-
ansı belirtileri yoksa)
5.
Gereksiz ve aşırı diyet
kısıtlamalarının, yetersiz beslen-
meye, kilo kaybına, bağışıklık
sistemi bozukluklarına ve kemik
erimesi gibi istenmeyen durum-
lara neden olabileceği unutul-
mamalıdır.
19