13 / 64
Madde bağımlılığı, sahte iyi oluş hali veren bir
maddenin, belirgin bir etkiyi elde etmek için
alınması sürecinde ortaya çıkan fiziksel, ruhsal ve
sosyal sorunlara rağmen, madde alımının devam
etmesi ve madde alma isteğinin durdurulamaması
durumudur. Bağımlılık, kullanılan maddenin özel-
liklerine göre değişen bir süreç sonucunda ortaya
çıkar. Madde kullanımı genellikle merak edip bir
kez deneme ile başlar. Özellikle gençlerde özenti
de rol oynar. Bu ilk temasta, kişi kullandığı madde-
nin etkisine bağlı olarak geçici bir zevk alır. Cesa-
reti artar, utangaçlığı ortadan kalkar. Daha sonra
stresli durumlarda geçici bir rahatlama sağlamak
için ara ara kullanılmaya başlar. İlk başlarda madde-
nin kişiye zararı yok gibidir ve bağımlı olmadan da
kullanılabileceği düşünülür. Fakat sürekli kullanıldığı
zaman kişi, aynı etkiyi elde edemez. Aynı etkiyi
elde etmek için kullandığı maddenin miktarını art-
tırır. Ne bulursa kullanmaya başlar. Sonuçta sürekli
kullanım yerini bağımlılığa bırakır.
Madde, beyin işlevlerini etkilediği gibi tüm be-
densel yapıları da etkiler. Zamanla tüm organlarda
kalıcı hasarlara yol açar. Ruhsal ve davranışsal so-
runlar oluşturarak kişinin yakın ilişkilerini ve sosyal
ve mesleki hayatını olumsuz etkiler. Madde bağım-
lılığı kişinin her alandaki kapasitesini azaltır. Buna
rağmen bağımlılık nedeniyle kişi madde almaya
devam eder.
Bağımlılık yapan başlıca maddeleri; esrar, eroin,
kokain, amfetamin, ekstazi, uçucu maddeler (bally,
tiner), maraş otu, sihirli mantar, LSD, melek tozu,
benzodiazepinler olarak sıralayabiliriz.
Madde Bağımlılığı İçin Risk Faktörleri
Madde bağımlılığında kişilik özelliklerinin bir önemi
yoktur. Kullanan her kişi bağımlılık açısından aynı
riski taşır. Ancak çevresel faktörler büyük önem
taşır. Maddeyi kolay temin edebilme, rahat bir
şekilde kullanabileceği ortamın olması, arkadaş
grubunda kullananlar olması riski arttırmaktadır.
Bir madde kullanıldıktan sonra, sahte iyi oluş halini
ne kadar kısa sürede ve şiddetli ortaya çıkarırsa
bağımlılık yapıcı gücü o kadar fazladır.
Madde kullanımı
alışkanlıkla başlar,
bağımlılıkla devam
eder ve tutsaklıkla
sonlanır!
13