28 / 64
kadar çok değişik klinik tablolar içermektedir. Eldiven
kullanımı ile latekse karşı en sık görülen immünolojik
yanıt ise alerjik kontakt dermatittir. Kaşıntı, gözlerde
sulanma, dudak ve dilin terlemesi, kısa nefes alma,
hırıltılı solunum, baygınlık, abdominal ağrı, bulantı,
taşikardi, hipotansiyon ve şok/ölümgörülebilir. Lâteks
alerjenlerine karşı tip I alerjik reaksiyondaha ciddi olup
anafilaktik reaksiyona kadar ilerleyebilmektedir. Ayrıca
ameliyathanelerdekullanılankimyasallardanklorheksidin
glukonatınalerjikkontaktdermatitten,dispneveanafi-
laktikşokakadarilerleyebilenciddialerjikreaksiyonlara
da neden olabildiği bildirilmiştir.
Kas-İskelet Sistemi Yaralanmaları
Çalışma hayatında insan vücudu, postürü zorlayan
hareketler, tekrarlayıcı hareketlerin oluşturduğu trav-
malar, ağır fiziksel iş, vücut bölümlerinin orantısız veya
uygunsuz kullanımı gibi birçok zorlayıcı faktör ile karşı
karşıyadır. Sağlık çalışanları, diğer endüstri çalışanları
gibi fiziksel travma riski altındadır. Diğer iş kolları ile
yapılan karşılaştırmalarda sağlık iş kolunda tarım ve
inşaatsektöründendahafazlakazaveyaralanmaolduğu
bildirilmektedir. Kas iskelet sistemi yaralanmalarının
en sık ve ciddi yaralanmalar içinde olduğubelirtilmiştir
.Kas-iskelet sistemi yaralanmaları açısından sağlık çalı-
şanlarında en fazla risk taşıyangruplar doktor, hemşire,
fizyoterapist,laboratuvarçalışanlarıvehastabakıcılardır.
Sağlık çalışanlarının kas-iskelet sistemi sorunlarının en
önemlinedenihastaileyakıntemasgerektirenaktivite-
lerdir.Sağlıkçalışanlarıgünlükrutinçalışmalarısırasında
sürdürdükleri aktivitelernedeni ilesürekli olarakkas-is-
kelet sistemini ilgilendiren yaralanmalara ve hastalık-
lara maruz kalmaktadır. Uzun süre ayakta durma, ağır
fiziksel iş yükü, uygun vücut mekanikleri ve taşıma
teknikleri kullanmama, bireyin gücünü aşan şekilde
ağırlıkkaldırması,uyguntaşımagereçlerininolmaması,
personel eksikliğinebağlı olarak fiziksel yükünartması,
vücut mekaniklerinin doğru kullanılmaması, çalışma
ortamınınergonomikolmayantasarımı,kayma,düşme,
çarpma,zorlayıcıvetekrarlayıcıhareketlerebağlıolarak
kas iskelet sistemi yaralanmaları görülmektedir.
Fiziksel Nedenli Olası İş Kazaları
Radyasyon, elektrik, gürültü, kötühavalandırmagibi iyi
bilinenriskleryanındaüzerindehiçdurulmayanaydınlat-
madüzeyigibietkenlerdesağlıkçılarıtehditetmektedir
Aydınlatma
Hastaneaydınlatmasistemisağlıkçalışanınınsağlığınıet-
kiler,işkazasınanedenolur.Aydınlatmanıniyiolmaması
özellikleameliyathanelerdegörüşalanınıolumsuzetkiler,
keskinolmasıiseyorgunluknedeniolabilmektedir.Işığın
veelektromanyetikalanlarınpinealbezfonksiyonunuet-
kilediğinigösterençalışmalarmevcuttur.Uzundönemde
memekanseri, üreme fonksiyonsorunları vedepresyon
nedeni olabileceği, özellikle gece nöbet tutan kişiler ve
yoğun bakım ünitelerinde çalışanlar için önemlidir.
Gürültü
Sağlıkkurumlarındahoparlörlerdenanonslar yapılıyor,
tıbbi cihazlar“bip”liyor, ısıtma ve soğutma sistemleri
çalışıyor, çalışanlar ve hastalar yüksek sesle konuşu-
yor. Çalışmalar hastanelerde son elli yılda gürültünün
hastalarıveçalışanlarırahatsızedecekdüzeydearttığını
ve iş kazalarına neden olduğunu ortaya koymaktadır.
İletişimeengelolarak,sinirlilikveyorgunluğuartırarakiş
kazası riskindeartış, artmış kanbasıncı, azalmış çalışma
performansı, uyku bozuklukları, stres, tinnitus,kalıcı
işitmekaybınanedenolaniçkulakhasarıoluşturmakta-
dır. İşitme hasarı günlük 85 dB(A)/ daha fazla gürültü
düzeylerine maruz kalma nedeniyle oluşmaktadır. 85
dBA’ın üzerinde ses şiddeti olan alanlarda koruyucu
donanım kullanılmalıdır.(kulak tıkacı / kulaklık vb.)
Radyasyon
Her yıl yaklaşık 2500milyon radyoloji tetkiki, 32milyon
nükleer tıp tetkiki ve 5,5 milyon seans radyoterapi
uygulanmaktadır.Tümdünyadaradyasyonamaruzkalan
yaklaşık 2,3milyon sağlık çalışanı mevcuttur. En büyük
riskaltındabulunansağlıkpersoneliradyoloji,radyasyon
onkolojisi ve nükleer tıp ana bilimdallarında çalışanlar,
ayrıcadişklinikleri,kardiyolojiveameliyathaneçalışanla-
rıdır. Buralarda en sık gördüğümüz iş kazaları
•Radyasyonunhücreileetkileşmesikromozomhasarına
nedenolur, budabir takımbiyolojik etkilerinoluşması-
na yol açar.
•Akut radyasyon sendromları; doz arttıkça, ışınlamadan
sonraki ilk birkaç saat içindemide bulantısı, kusma, ishal,
başağrısı,ateş,bilinçkaybıvekanhücresisayısındaazalma
•İki/üç hafta sonra saç dökülmesi, iştahsızlık, genel
halsizlik, yüksek ateş, katarakt
•Hamilelikte radyasyon etkisi fetüsün gelişim evresine
bağlıolarak;bebeğindoğumöncesiölümü,gelişmegeri-
liği,bebektenörolojiketkilerinoluşmasınanedenolabilir
•Gecikmiş etkiler (kronik ışınlanma etkileri); kişilerin
uzunbir süre içinde aralıklı olarak düşük dozlaramaruz
kalmasısonucumeydanagelebileceketkiler,kataraktve
kanser vakaları , doğal ömür süresinde kısalmadır.
Alınabilecek Önlemler;
•RadyasyonKorunmasındaTemelGüvenlikStandartları,
•Dozimetre takipleri (2/3 ay),
•Hemogram takibi (1 yıl),
•Periferik yayma (şüpheli sonuçlarda),
•Gereksizçekimlerin,hatalıçekimtekrarlarınıntespitive
önlenmesi,
28