12-13 / 64
Cinsel organlar
Kız bebeklerde doğumdan sonra az
miktarda vajinal kanama ve akıntı
görülebilir. Anneden bebeğe geçen
hormonlardan kaynaklanan bu du-
rum kendiliğinden düzelir. Erkek be-
beklerin testisleri karın içinde gelişir
ve bebek doğmadan testis torbası-
nın (skrotum) içine iner. Bir yaşına
kadar inmeyen testislerin ameliyat
edilmesi gerekebilir. Halk arasında
torbaların şişmesi ve su toplaması
olarak da bilinen
‘hidrosel’
, testisleri
çevreleyen zarlar içinde normalden
daha fazla sıvı birikimi sonucu tes-
tis torbasının şişmesi durumudur.
Çocuklarda kendiliğinden kaybolma
olasılığı yüksek olduğundan 1 yaşın-
dan önce ameliyat önerilmez. Hid-
roselle birlikte fıtık varsa ameliyat
edilmesi gerekebilir.
Refleksler
Bebeğin ilk hafta hareketlerinin tamamı istem dışı (refleks)
cevaplardan oluşur. Ağzına veya çenesine dokunulduğunda
yüzünü o tarafa çevirip parmağı emmeye çalışır. Parlak ışık
gördüğünde gözlerini kapatır. Yüksek sese ve ani hareket-
lere irkilme şeklinde cevap verir. Bu reflekslerin simetrik
olmaması ve belli aylardan sonra kaybolmaması bazı hasta-
lıkların belirtisi olabilir.
Ağız ve burun
Anne sütü ile beslenen bebeklerin dilinin beyaz olması normaldir. Ancak, ağız içinde ve dil üzerin-
de pamukçuk denilen bir çeşit mantar enfeksiyonu görülebilir. Pamukçuk bebeğin beslenmesini en-
gelleyebileceğinden tedavi edilmelidir. Emme hareketi nedeniyle dudak derisinde kabarıklıklar ve
damakta içi sıvı dolu keseler görülebilir. Kendiliğinden geçen bu durumların bebeğe zararı yoktur.
Yenidoğanlarda az miktarda burun tıkanıklığı ve burun akıntısı olması normaldir. Ancak, bebeğin
nefes alması ve emmesini güçleştiriyorsa burun delikleri temizlenerek açılmalıdır.
Göbek kordonu
Yenidoğan bebeğin göbek kordonu mavi-beyaz renkli bir yapıdır. Kesilen kordon 1-3 hafta arasında
kurur, rengi koyulaşır ve kendiliğinden düşer. Kuru ve temiz kalması yeterlidir. Özellikle bebeğin
altını değiştirirken göbek kordonunun bezin dışında kalmasına özen gösterilmelidir. Bazen göbek
dışarı doğru fıtıklaşmış olabilir, karın kasları kuvvetlendiğinde geçer. Göbekte kanama, iltihap olu-
şumu ya da kızarıklık olduğunda hemen doktora başvurulmalıdır.
Cilt
Yenidoğan bebeğin cildinde kendiliğinden kay-
bolan ve tedavi gerektirmeyen bazı değişiklik-
ler olabilir. Bebeğin özellikle kıvrımlı bölgele-
rinde yoğun bulunan beyaz, krem kıvamındaki
verniks doğum öncesi ve doğum sonrası cildi-
nin korunmasını sağlar. Bu tabaka kendiliğin-
den ve bebek yıkandıkça kaybolur. Cilt soyul-
ması doğumdan hemen sonra görülebilir ve
birkaç hafta içinde kendiliğinden biter.
Bazı bebeklerde vücudunun herhangi bir yerin-
de
‘doğum lekesi’
denilen lekeler olabilir. Be-
beğin sırtında, kalçalarında morartı şeklindeki
‘mongol lekeleri’
çocukluk dönemine kadar ka-
lıcı olabilirse de sonradan tamamen kaybolur.
Cilde yakın olan kılcal kan damarları nedeniyle
oluşan pembe, kırmızı renkli
‘port şarabı leke-
leri’
genellikle bebeğin yüzünde görülür.
‘Çilek
hemanjiomu’
denilen başlangıçta büyüyen, ha-
fif kabarık olan ve çileğe benzeyen kırmızı le-
keler ise uzun süre kalıcı olabilir.
Bebeğinizin cildinde tıkanmış ter ve yağ bez-
leri burun, yanaklar ve çenede ‘milia’ denilen
toplu iğne başı büyüklüğünde beyaz noktacık-
ların oluşmasına neden olur. Birkaç hafta için-
de bu bezler çalışmaya başlayacağından kay-
bolurlar.
‘Lanugo’
adı verilen ipeksi ince vücut
tüyleri sırtta, omuzlarda, alında, kulaklarda ve
yüzde yaygın bir şekilde bulunabilir, ilk birkaç
haftada kaybolur.
10
11