8-9 / 64
Bebegin
Yenidoğan
Özellikleri
Uzm. Dr. Özden TURAN
Neonatoloji AD
Yenidoğan dönemi, gebelik haftasına bakılmaksızın
her bebeğin doğumdan sonraki ilk 28 gününü içerir. Bu
dönem aslında bebeğin anne karnından dış ortama uyum
sağlama sürecini geçirdiği dönemdir.
ebekler hem fiziksel hem de gelişimsel özellikleri bakımından çocuk ve erişkinden fark-
lıdır. Yenidoğanın bu farklılıklarını bilmiyorsak çoğu zaman endişe gerektirmeyecek durum-
lar bizleri endişeye düşürebilir.
B
Kafa ve saçlı deri :
Yenidoğan bebeğin
kafası genellikle vücuduna göre büyük ve yüzü
şiş görünebilir. ‘Bıngıldak’ adı verilen başın üst,
ön ve arka kısımlarında henüz kafa kemikle-
rinin birleşmediği yumuşak bölgeler bulunur.
Bu yapılar sayesinde, bebeğin doğum sırasında
kanaldan geçerken kafa kemiklerinin birbirine
yaklaşarak kafa çapının küçülmesi ve doğumun
kolaylaşması sağlanır. Başın ön kısmındaki bın-
gıldağın kapanması 9-18 ayda, arka kısmındaki
bıngıldağın kapanması ise 3-4 ayda gerçekleşir.
Bazen bıngıldak üzerinde ağlarken şişlik görü-
lebilir ve nabız atışı gibi hareketler hissedile-
bilir. Ancak sakinken ve otururken şişlik varsa,
bir hastalık belirtisi olabilir.
Bebeklerin saçları doğumdan bir süre sonra
dökülebilir ve yerine yenileri gelir. Bebeklerin
başında yağsı maddelerin aşırı birikimi sonucu
‘konak’ denilen beyaz veya sarımsı-kahverengi
renkli tabaka oluşabilir. Bu, bir çeşit deri soyul-
masıdır. İyi bir bakım ve konakların yumuşatıl-
ması ile kaybolur.
Gözler :
Yenidoğan birçok bebeğin göz rengi
koyu-gri mavi renktedir. Birkaç ay içinde rengi
değişir ve 6-9 ayda kalıcı göz rengine döner.
Doğumdan hemen sonra bebeğin görüş me-
safesi sınırlı olduğundan ancak gözüne 20-40
santimetre mesafedeki nesneleri görebilir. İlk
ay içinde parlaklık ve karanlık tonlama bece-
rileri artmaya başlar. Göz kasları tam olarak
gelişmediğinden, gözlerde ani kaymalar ve
şaşılık görülebilir, ancak 3. aydan sonra devam
ediyorsa doktora başvurulmalıdır.
İşitme:
Yenidoğanlar ilk ay içinde insan sesle-
rine ve özellikle sık duyduğu seslere ilgi göste-
rirler. Konuştuğunuzda sesin kaynağını bulmak
için sesin geldiği tarafa yönelirler. Bebeklerde
işitme azlığı; zihinsel gelişim, konuşma ve dil
gelişimini etkilediğinden çok önemlidir. Bu ne-
denle tüm yenidoğanlara işitme testi taraması
yapılarak varsa işitme sorunları erken dönemde
tespit edilmelidir.
Memelerde büyüme:
Anneden geçen hor-
monların etkisiyle bebeklerin meme bezlerinde
şişlik görülebilir. Bazı bebeklerde meme uçla-
rından az miktarda süt benzeri sıvı gelebilir. Bu
durum birkaç gün içinde tedavi gerektirmeden
kaybolur. Meme uçlarının ovalanması ve sıkıl-
ması enfeksiyona neden olabilir.
6
7