Uzm. Dr. Onur ÖZALP
Enfeksiyon Hastalıkları ve
Klinik Mikrobiyoloji AD
Gıdalar
birçok enfeksiyon hastalığının bulaşmasında aracı rol oynaya-
bilirler. Gıda zehirlenmesi herhangi bir yiyecek ya da içeceğin tüketimi
sonucu meydana gelen enfeksiyon veya intoksikasyon durumuna verilen
genel isimdir. Yaz aylarının gelmesi ve hava sıcaklığının yükselmesi ile gıda
zehirlenmelerinin görülme sıklığı artar. Tüketilecek olan gıdaların sıcak or-
tamda unutulması, uygun ortamda saklanmaması sonucunda zararlı bakte-
riler ve bakterilerin salgıladığı toksinler ile enfeksiyöz durumlar daha sık
meydana gelir.
Özellikle
protein
içeriği fazla olan et
ve süt ürünleri, de-
niz mahsülleri, yu-
murta, mayonez gibi
gıdalar risk altında-
dır. Patates, pirinç
ve
konservelerde
saklanan gıdalarda
zehirlenmelere ne-
den olabilir.
Genellikle hafif seyirli ve kısa süreli hastalık-
lardır, fakat zehirlenmeye yol açan besinler
ve kişiyle ilişkili bazı faktörler (etkilenen ki-
şinin bağışıklık sisteminin zayıf olması veya
yaşlı, gebe, bebek olması gibi) hastalığın
zaman zaman daha ağır seyretmesine hatta
ölümcül olmasına yol açabilir. Hastalığa ne-
den olan bakteri veya toksinin özelliği, besi-
nin ne oranda bakteri veya diğer ajanlar ile
kirlendiği, tüketilen miktar ve kişinin bak-
teriye karşı gösterdiği duyarlılığa göre klinik
tablo değişiklik gösterebilir.
Aynı kontamine besini tükettikten
sonra oluşan belirtiler kişiden kişiye
değişiklik gösterebilir. Kimisinde hiç
belirti görülmezken, kimisinde de be-
lirtiler çok ağır seyredebilir.
Belirtiler sıklıkla kontamine olmuş
gıda tüketiminden 30 dakika ile 72
saat sonra aniden başlar.
HANG
i
GIDALAR
DAHA R
i
SKL
i
?
Bakteriler geniş bir sıcaklık aralığında canlı kalmalarını sürdürebilmekle beraber, en iyi 5-60
⁰C’de çoğalırlar. Uygun nem, oksijen, pH değerlerinde yeterli zaman geçirmeleri gerekmekte-
dir. Yaz ayları bu koşulları kolaylıkla sağlar.
Bakteriler için Üreme Koşulları
GIDA ZEHiRLENMELERiNiN
BELiRTiLERi
Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, karında kramp, mide yanması gibi sin-
dirim sistemini ilgilendiren belirtilerin yanı sıra ateş, üşüme, titreme, sıcak
basması, halsizlik gibi yakınmalar da gözlenebilir.
38
39