Sağlıkta Adres Başkent - Sayı 26 - 1 Aralık Dünya Aids Günü

ebebi ne olursa olsun aşırı keder kalbinize zarar verebilir. Araştırmacılar yaşamınızda önemli

yere sahip bir yakınınızı kaybettiğinizde, kaybınızın ertesi günü kalp krizi geçirme riskinizin

21 kat, bir hafta sonrasında ise 6 kat artmış olduğunu belirtmektedir. Kalp krizi geçirme riski

yaklaşık bir ay sonra belirgin bir azalma göstermeye başlar ve muhtemelen stres hormonlarının

düzeyleri normale döndüğünde biter. Kalp krizi gibi kardiyovasküler olaylarda ani artış riskinin

aşırı strese maruziyeti takiben ortaya çıkan bedendeki stres hormonlarıyla ilişkili olduğu bilin-

mektedir.

Ağır stresi takiben kalp krizi riskiniz artarken, temel olarak stresle oluşan geçici bir kalp krizi

olarak bilinen stres kardiyomyopati riski de artar. Bu farklı kalp krizi türünü ilk kez Japon dok-

torlar, kalbin kriz sırasında aldığı şekli ahtapot tuzağı olarak kullanılan bir Japon çanağı olan

‘takotsubo’ya benzeterek, ‘takotsubo kardiyomyopatisi’ adıyla tanımlamışlardır. Daha sonra bu

tanım dünya genelinde ‘stres kardiyomyopati’ veya ‘kırık kalp sendromu’ adlarıyla yaygınlaş-

mıştır.

Stres kardiyomyopati belirtileri tipik kalp krizinde görülen belirtilere çok benzer. Göğüs ağ-

rısı, nefes darlığı, düşük kan basıncı ve hatta konjestif kalp yetmezliği ortaya çıkabilir. Kırık

kalp sendromunda belirtiler ailede bir ölüm, ciddi finansal kayıp, aşırı öfke, aile içi şiddet,

ciddi bir tıbbi hastalık tanısı alma, trafik kazası veya diğer bir ağır travma gibi ciddi biçimde

stres yüklü bir yaşantıdan hemen sonra başlar. Bu stres ve bunu izleyen stres hormonu salını-

mının kalbi ‘sersemlettiği’ ya da ‘şoke ettiği’ ve ani kalp kası güçsüzlüğü oluşturduğu düşünü-

lür. Bu tablo yaşamı tehdit edici olabilir ve acil tıbbi müdahaleyi gerektirebilir, yine de sıklıkla

geçici bir durum olup kalpte kalıcı bir hasar bırakmaz. Tipik bir kalp krizi ise sıklıkla koroner

arterlerde kan akışını durduran tıkanıklıklara bağlı gelişir ve kalp hücrelerinin ölümüne yol

açarak kalıcı hasara neden olur. Kırık kalp sendromlu kişilerin genellikle önemli bir tıkanık-

lığı olmayan normal arterleri vardır. Belirtiler emosyonel strese bağlı oluşur ve stres ortadan

kalkınca kalp de düzelebilir.

merika Birleşik Devletleri ve Avrupa’dan çok sayıda araştırmacının katılmış olduğu ulus-

lararası bir araştırmada 1750 stres kardiyomyopati tanılı hasta değerlendirilmiş ve ilginç

olarak, hastaların %90’ının kadın olduğu görülmüştür. Bu hastalarda stres kardiyomyopatinin

en sık sebebinin enfeksiyon ve akciğer hastalığı gibi fiziksel sorunlar, ikinci sık sebebinin ise bir

emosyonel şok olduğu saptanmıştır. Tipik kalp krizi hastaları ile karşılaştırıldığında, stres kar-

diyomyopatili hastalarda nörolojik veya psikiyatrik bir bozukluğun eşlik etme oranı yaklaşık iki

kat fazladır. Önemli bir nokta da, doktorlar arasında yaygın olan stres kardiyomyopatinin daha

az tehlikeli olduğu biçimindeki inancın tersine, stres kardiyomyopatiye ve tipik kalp krizlerine

bağlı hastane ölüm oranları benzerdir. Hekimler ve hastalarda stres kardiyomyopati hakkındaki

farkındalığın artması durumunda gelecekte daha sık konan bir tanı olabilir.

YARDIM EDECEK

YÖNTEMLER

GÜLÜMSEYİN

ve kontrol

edemeyeceğiniz

bazı durumları

kabullenin.

EGZERSİZ YAPIN

Düzenli yapılan

egzersiz kalori ile

birlikte stresinizi

de yakar.

SEYAHAT EDİN

Yeni yerler ve

kişiler tanıyın.

HOBİ EDİNİN

Her gün için

hoşunuza giden

bir etkinliğe

zaman ayırın.

ZAMANI PLANLAYIN

Sevdiğiniz

insanlara

zaman ayırın.

POZİTİF DÜŞÜNÜN

Stresini artıracak

taleplere hayır deyin.

MEDİTASYON YAPIN

Yaşamınızda var olan

stresi azaltmak için

rahatlatıcı etkinlik

yapın.

MÜZİK DİNLEYİN