Sağlıkta Adres Başkent - Sayı 23 -Yenidoğan Bebeğin Özellikleri

RADYOLOJiK

TETKİKLER

Hastanemizde Radyoloji anabilim dalında kullanılan cihazlar üç sınıfta

toplanabilir;

• Radyasyona (X-Işını) maruz kalınarak görüntü elde edilen yön-

temler; röntgen, floroskopi, mamografi, tomosentez, bilgisayarlı

tomografi.

• Manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılarak elde edilen yöntem ;

magnetik rezonans görüntüleme.

• Ses dalgaları kullanılarak elde edilen yöntemler; ultrasonografi,

doppler ultrasonografi ve elastografi.

X - Işını Kullanılan Yöntemler

ünlük hayatımızda uzaydan dünya atmosferi-

ne gelen yüksek enerjili kozmik ışınlara ait par-

çacıklardan, yer kabuğunda (toprak, hava, su,

bitkier ve diğer canlılar) bulunan doğal radyo-

aktif izotoplardan olmak üzere birçok kaynak-

tan radyasyon alabiliriz. Doğal kaynaklardan

alınan radyasyonu “doğal radyasyon” olarak

adlandırıyoruz. Tanısal radyolojide kullanıan X

ışını ise yapay radyasyon kaynakları arasındadır.

BT inceleme, radyolojideki görüntüleme yöntem-

leri içerisinde vücuda en çok radyasyon veren yön-

temdir. Bir örnek verecek olursak bir kişinin 1 adet

akciğer radyografisi (tek yön) aldığı doz miktarı 6

sasatlik uçak yolculuğunda alınan doza eşittir. Bir in-

sanın ortalama maruz kaldığı doğal radyasyon (yıl-

lık) 2.4mSv iken abdomen BT tetkikikinde yaklaşık

10 mSv mamografi tetkikinde ise 0.7 mSv ‘dır. Fazla

miktardaki radyasyon vücutta ölüme kadar gidebilen

ciddi hasarlara neden olabilir. Ancak BT incelemede

verilen radyasyon bu düzeylere ulaşmaz.

Gebelerde anne karnındaki bebek bu konuda risk

altında olabilir ancak bu doz ve süre ile ilişkilidir. Araş-

tırmalarda fetusa zararlı olabilecek radyasyon dozu 5

rad. altında zararlı olma ihtimali çok düşüktür. Ame-

rikan Aile Hekimliği Akademisi röntgeni hamilelikte

güvenli kısımda olarak sınıflandırmıştır. Bunun nedeni

fetusa zarar verecek dozun yüzlerce kez altında olma-

sıdır. Akciğer grafisi ile bebeğe ulaşan doz 0.05 mrad.

düzeyindedir. Rahime yakın noktalarda bile doz sınırın

çok altındadır. Ama yine de gereksiz yere X-ışını maru-

ziyetinden kaçınılmalıdır. 15 rad’ın altında genellikle ge-

beliğin sonlandırılması düşünülmez. Bu nedenle hami-

lelerin veya hamile olma olasılığı bulunanların mutlaka

tetkik öncesinde hekimini uyarması gerekir

Çocuklarda hastalıkların oluşum mekanizmaları

ve radyolojik bulguları erişkinlere göre farklılıklar göste-

rir. Bu nedenle, çocuk hastaların görüntülenmesi, filmle-

rinin değerlendirilmesi de özellik gösterir.

Uzm. Dr. K. Murat HABERAL

Radyoloji AD