Sağlık Rehberi

Erişkinler neden aşılanmalı?


Erişkinlerin de aşıya ihtiyaçları vardır. Bunun başlıca nedenleri:

1- Yaşlanma ile birlikte bazı sık görülen enfeksiyonlar ciddi seyretmektedir. Çocuklarda grip, pnömoni (zatürre) ve Hepatit A gibi hastalıklar selim seyrederken erişkinlerde ciddi komplikasyonlarla seyredebilir ve hatta ölüme neden olabilmektedir.

2- Erişkin bağışıklamanın bir diğer nedeni bazı aşılar için kandaki bağışıklık seviyesinin yaşla azalmasıdır. Örneğin yapılan çalışmalarda 6-11 yaş arası çocuklarda tetanoz difteri aşısının koruyuculuk düzeyi %91 iken bu oranın 70 yaş üstü bireylerde %30’lara düştüğü gösterilmiştir.

3- Sağlık Bakanlığı tarafından çocukluk dönemi aşıları ücretsiz olarak karşılanmaktadır. Yeni geliştirilen aşılar ile aşı takviminde gerekli değişiklikler yapılmaktadır. Yetişkinlerin de daha önce olmadığı aşıları risk durumunda olması gerekmektedir. Örneğin Hepatit B aşısı 1986 da lisans almıştır. Ülkemizde Hepatit B aşısı ilk olarak 1998 yılının Ağustos ayında 0-1yaş arası bebeklere uygulanmaya başlamış ve çocukluk çağı aşı programına dahil edilmiştir. Bu dönemden önce doğmuş bireyin ülkemiz için önemli bir sağlık sorunu olan Hepatit B açısından aşılanması gerekmektedir.

4- Erişkin bağışıklamanın diğer nedenleri arasında riskli bölgelere seyahat (hac-umre ziyaretinde meningokok aşısı zorunluluğu gibi) ve temas sonrası profilaksi (tetanoz ve kuduz gibi) yer almaktadır.

Erişkinlere Hangi Aşılar Yapılmalı?

Difteri, Boğmaca, Tetanoz Aşısı

Dünyada yıllık görülme sıklığı bir milyon olguyu bulabilen ve ölümcül seyreden tetanoza karşı aşılama oldukça önemlidir. Erişkinlerde tetanoz-difteri (Td) aşısı 10 yıl arayla tekrarlanmalıdır, çünkü zamanla koruyucu antikor seviyesi düşmektedir.  On yılda bir uygulana bu aşılardan birinin aselüler boğmacayı da içeren tetanoz-difteri- aselüler boğmaca (Tdap) aşısı olması önerilmektedir.

Grip Aşısı

Grip aşısı isteyen herkese uygulanabilir. Aşı toplumda dolaşan virüsle benzer olduğunda, 65 yaş altındaki kişilerde koruyuculuğu %70-90 arasındadır. Ülkemiz için ideal aşılama zamanı Ekim-Kasım aylarıdır.

 Ancak aşının öncelikle önerildiği gruplar: (Bu gruplarda gelişen grip ölümle sonuçlanacak kadar ağır seyredebilir)

  • 65 yaş üstü tüm erişkinler
  • Gebeler
  • Bakım evinde yaşayanlar
  • Kronik sağlık sorunu olanlar (diyabet, Astım, KOAH, kalp-damar hastalığı, böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, kan hastalıkları)
  • Hastalık veya ilaca bağlı olarak bağışıklık sistemi baskılanan kişiler
  • Sağlık çalışanları
  • Morbid obezler ( vücut kitle indeksi ≥40)

Pnömokok Aşısı

Pnömokok mikrobu erişkinlerde zatürre, menenjit, orta kulak iltihabı, beyin absesi gibi birçok hastalığa neden olmaktadır. Pnömokok aşısının gerekli olduğu durumlar:

  • 65 yaş üstü tüm erişkinler
  • Kronik akciğer hastalığı (astım hariç)
  • Kalp-damar hastalığı
  • Diyabet
  • Kronik karaciğer hastalığı olanlar
  • Doğuştan veya sonradan dalağı olmayan kişiler
  • Bakım evinde kalanlar
  • Solid organ nakli alıcıları
  • Kohlear implantı olanlar
  • Beyin-omurilik sıvısı kaçağı olanlar
  • Lösemi, lenfoma ve kanser hastaları
  • Kronik böbrek yetmezliği

 

Hepatit A Aşısı

Genellikle çocukluk çağında farkında olmadan geçirilir.

Hepatit A aşısı önerilen durumlar:

  • Kronik karaciğer hastalığı olanlar
  • Hepatit A’nın yaygın olduğu bölgelere seyahat etmek
  • Uyuşturucu bağımlıları
  • Mesleki olarak enfeksiyon riski artmış kişiler (çocuk klinikleri, kreşlerde çalışan bağışık olmayan kişiler)

 

Hepatit B Aşısı

Hepatit B virüsü kronik karaciğer hastalığına, karaciğer kanseri ve siroza neden olabilmektedir. Bu nedenle ülkemizde olduğu gibi Hepatit B’nin orta sıklıkta görüldüğü ülkelerde tüm toplumun aşılı olması şiddetle önerilmektedir. Bununla birlikte öncelikli aşılanması gereken erişkin gruplar:

  • Tüm sağlık çalışanları
  • Hemodiyaliz hastaları
  • Sık kan ve kan ürünü kullanmak zorunda olan bireyler
  • Damar yoluyla uyuşturucu kullananlar
  • Aile içinde hepatit B taşıyıcısı veya hastası olanlar
  • Çok sayıda cinsel eşi olanlar
  • Berber ve kuaförler
  • Cezaevleri, ıslahevlerinde kalanlar

 

Meningokok Aşısı

Meningokok menenjit etkenidir. Meningokok aşısı önerilen durumlar:

  • Hac-umre ziyareti
  • Doğuştan veya sonradan dalağı olmayan kişiler
  • Bakımevlerinde yaşayanlar
  • Geç kompleman yetmezliği
  • Yurtta kalan öğrenciler
  • Askeri personel
  • Meningokok için endemik bölgeye seyahat edecekler

 

Kızamık/Kızamıkçık/Kabakulak Aşısı

Ülkemizde üç aşı birlikte uygulanmaktadır. Avrupa’da devam eden salgınla birlikte ülkemizde de görülme sıklığı giderek artan kızamık enfeksiyonuna karşı bağışık olmak önemli bir halk sağlığı konusudur. Kızamık için riskli gruplar:

  • Bağışıklığı olmayanlar (1980 öncesi doğal bağışık kabul ediliyor)
  • Daha önce ölü aşı ile aşılananlar (1980-1995)
  • Sağlık çalışanlarıdır.

Kabakulak komponenti: Bağışıklığı olmayanlara önerilir.

Kızamıkçık komponenti: Gebelik çağındaki kadınların daha önce bağışıklığı veya aşılanma durumu gösterilemiyorsa tek doz önerilir.

Suçiçeği Aşısı

Suçiçeği öyküsü güvenilir olmayan veya suçiçeği antikoru negatif olan kişilere önerilir.

Risk grubundakiler

  • Sağlık çalışanları
  • Bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerin aile fertleri
  • Kreş öğretmenleri, bakımevi çalışanları

Kızamık/Kızamıkçık/Kabakulak ve suçiçeği aşıları canlı aşılar olup gebelik ve bağışıklık yetmezliği durumunda uygulanmamalıdır.

Erişkin Aşı Polikliniği

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Ankara Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesinde bulunan erişkin aşı polikliniğinde hem sağlıklı erişkin hem de özel hasta gruplarına (solid organ nakli alıcıları, kemik iliği nakli alıcıları, kanser hastaları, doğuştan veya sonradan dalağı olmayan kişiler, kronik kalp ve akciğer hastaları, diyabet hastaları gibi) aşılama hizmeti verilmektedir. Aşı polikliniğimizden 0312 2036604 numaralı telefondan randevu alabilirsiniz.