Sağlık Rehberi

Yaz İçin Sağlık Rehberi


Sıcak Ortamlardan Kaçının ve Bol Su İçin

Özellikle yaz mevsiminde havaların ısınması su kaybını önemli ölçüde artırır, metabolizmayı da yavaşlattığı için pek çok rahatsızlıkların oluşmasına yol açar. Yaz aylarında su kaybını azaltmak için mümkün olduğunca serin ve gölge yerlerde bulunmaya özen gösterin. Aşırı rutubetli ortamlarda uzun süre kalmayın. Özellikle güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (11.00-15.00 arası) dışarıda gezmeyin. Günlük 2-2,5 litre civarında su için, aşırı terleme gibi ihtiyacınızın arttığı durumlarda miktarı artırabilirsiniz.

Kolay temin edemeyeceğiniz koşullarda suyunuzu yanınızda taşıyın.

Güneşten Korunun

Beyaz kalarak güneşlenme ilkesini benimseyin. Güneşin kanserojen etkisini aklınızdan çıkarmayın. Aşırı sıcak gün ve saatlerde güneş altında kalmayın. Sizi serin tutan, açık renkli ve pamuklu giysiler tercih edin. Mutlaka UV koruyuculuğundan emin olduğunuz bir güneş gözlüğü kullanın. Dışarıda şapka takın, bulutlu havalarda, gölgede bile güneşin zararlı ışınlarına maruz kalabileceğinizi unutmayın. Sabah veya akşam saatlerine doğru güneşlenin. Cildinize uygun hem UV-A hem de UV-B’ye karşı etkin bir güneş koruyucu kullanın. Güneşe çıkmadan en az 30 dakika önce güneş koruyucunuzu sürmüş olmanız gerekmektedir. Çoğu kişide güneş koruma faktörü (SPF) 30 olan güneş koruyucular yeterli iken açık tenli kişilerde, kızıl ve sarışınlarda, bebek, çocuk ve yaşlılarda, cilt kanseri öyküsü olanlarda daha yüksek koruma faktörü olan bir ürünü tercih etmek gerekecektir. Güneş koruyucu etkinliğini yitirdikçe, deniz, havuz veya duş sonrası, ya da her 3-4 saatte bir güneş koruyucunuzu tekrar sürmeyi unutmayın. Güneş sonrası nemlendirici özelliği olan bakım ürünleri kullanabilirsiniz.

Egzersiz Yapın

Sağlık açısından bir engeliniz yok ise yaşınıza uygun fiziksel egzersizleri ve yürüyüşleri özellikle sabah erken saatlerde yapmaya özen gösterin. Sağlıklı yaşam tarzı açısından özellikle yüzme, bisiklet veya tenis gibi sporları fırsat buldukça yapın. Yeterli sıvı ve tuz alımına dikkat edin. Sağlığınız açısından engel olabilecek durumları doktorunuza danışın.

Ailenizle Birlikte Vakit Geçirin

Fırsat buldukça kısa da olsa seyahatlere çıkarak eş ve çocuklarınızla vakit geçirin. Aile büyüklerinizi ziyaret edin. Beraber etkinliklerde bulunarak yaşayacağınız anların tadını çıkarın.

Rahatlayın

Okulda veya işte çok çalışarak geçirdiğiniz bir yıl sonrası kendinize vakit ayırın, ruhen ve bedenen rahatlamaya çalışın. Hobiler edinin, bol kitap okuyun.

Kazalara Karşı Korunun

Özellikle su sporları sırasında suda boğulma riskine karşı gerekli önlemlerin alındığından emin olun. Olumsuz hava koşullarında yüzmeyin, cankurtaran olmayan yerlerde denize ve havuza girmeyin. Riskli sporlar yaparken güvenlik önlemlerinizi alın.

Seyahat Öncesi Önlemlerinizi Alın

Seyahatlerin büyük kısmı yaz döneminde gerçekleştirilmektedir. Seyahat öncesi gideceğiniz coğrafi bölgenin koşulları ve riskleri hakkında bilgi edinin. Kendiniz ve çocuğunuz için gerekli malzemeleri alın. Düzenli kullandığınız ilaçlarınızı seyahat süresince yetecek kadar temin edin, ayrıca ağrı kesici, ateş düşürücü, anti-alerjik, taşıt tutmasına karşı ilaçlar, yanık kremi ile antiseptik özellikli yara temizleyiciler, oral rehidratasyon tuzları ve yara bandı almayı unutmayın. İlaçsız kalma olasılığına karşın reçetenizi yanınızda bulundurun. Kronik hastalığınız varsa seyahat öncesi doktorunuza danışın. Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için seyahatten 3 hafta önce bağışıklama ve proflaktik ilaçlar açısından kamusal hizmet veren seyahat sağlığı merkezlerine başvurun. Özellikle sarılık, menenjit ve sarı humma aşılarının zorunlu olduğu ve sıtmanın yaygın görüldüğü coğrafi bölgelere yapılacak seyahatlerden önce medikal danışmanlık almak önemlidir. Gözlük, sinek ve böcek kovucu losyon, nemlendirici, güneş koruyucu, klor tableti, diş fırçası ve diş macunu götürün. Kaynağından ve tazeliğinden emin olmadığınız hiçbir gıdayı tüketmeyin, ambalajlı ve iyi pişmiş gıdaları tercih edin. Suyu kaynatarak için. Kişisel sağlık bilgilerinizi, kan grubunuzu, ilaçlarınızı, alerji ve hastalıklarınızı içeren İngilizce yazılmış bir sağlık belgesini üzerinizde taşıyın. Hayvanlarla yakın temastan kaçının. Kirli veya tatlı sularda yüzmekten kaçının. Yurtdışı sağlık sigortanızı yaptırmayı unutmayın. Riskli ve bilmediğiniz bölgelerde rehberlik hizmeti alın.

Sivil havacılık kurallarını öğrenin, kabine alacağınız insülin vb ilaçlarınız için belge ve izin alın. Uzun ve direk olarak klima maruziyetinden kaçının.

Ailenizle Birlikte Vakit Geçirin

Fırsat buldukça kısa da olsa seyahatlere çıkarak eş ve çocuklarınızla vakit geçirin. Aile büyüklerinizi ziyaret edin. Beraber etkinliklerde bulunarak yaşayacağınız anların tadını çıkarın.

Rahatlayın

Okulda veya işte çok çalışarak geçirdiğiniz bir yıl sonrası kendinize vakit ayırın, ruhen ve bedenen rahatlamaya çalışın. Hobiler edinin, bol kitap okuyun.

Kazalara Karşı Korunun

Özellikle su sporları sırasında suda boğulma riskine karşı gerekli önlemlerin alındığından emin olun.

Olumsuz hava koşullarında yüzmeyin, cankurtaran olmayan yerlerde denize ve havuza girmeyin. Riskli sporlar yaparken güvenlik önlemlerinizi alın.

Sağlıklı Beslenin

Beslenme hayatın her anında dikkat edilmesi gereken bir konudur. Sağlığınız, yaşam kaliteniz ve gelişmeniz için her çeşit besin öğesi ile dengeli ve sağlıklı beslenilmelidir. Yaz döneminde bol sıvı alın öncelikle su için. İhtiyacınız kadar tuz tüketin. Sık ve küçük öğünlerle beslenme prensibini devam ettirin. Taze meyve ve sebzeleri mevsiminde tüketin. Serinletici etkisi olan hafif içecek ve yiyecekleri tercih edin. Karbonhidratları azaltın. Salata, taze sıkılmış meyve suları, ayran, yoğurt, sütlü tatlılar, zeytinyağlı yiyecekler daha doğru tercihler olacaktır. Proteinli gıdalara 1-2 öğünde yer verebilirsiniz. Yağlı yemeklerden, kızartmalardan, şekerli içeceklerden ve alkol alımından kaçının. Haşlama veya yağsız pişirme yöntemlerini tercih edin. Sağlığımız için gerekli olan D vitaminin etkinleşmesi için kısa süreli ve güneş koruyucu sürülmemiş bölgesel güneşlenme yeterli olacaktır. Sıcak ortamlarda hijyen koşullarına dikkat edilmeden hazırlanan özellikle süt ve süt ürünleri, kremalı, mayonezli, yumurtalı yiyecekler ile uygun koşullarda saklanmayan et, tavuk ve deniz ürünleri kısa sürede bozularak mikroorganizmaların üremesine olanak vermektedir. Sıcak havalarda yiyecekler daha çabuk bozulacağından gıda zehirlenmesi riski nedeniyle besin güvenliğine dikkat edin. Dışarıda satılan, sıcakta beklemiş ürünleri tüketmeyin. Yemek hazırlarken ve tüketirken ellerinizi çok iyi yıkayın.

Bulaşıcı Hastalıklardan Korunun

Yaz aylarında bulaşıcı hastalıklar ve enfeksiyonlarda artış olabilir. Özellikle dışkılama sayısında artış ve sulu dışkılama ile giden yaz ishalleri sık görülür. İshaller parazit, bakteri veya virüs kaynaklı olabilir. Yaz aylarında kontamine suların tüketilmesi, içme sularının klorlanmaması, hijyen koşullarına dikkat edilmeden hazırlanmış yiyeceklerin yenilmesi, çiğ tüketilen besinlerin uygun ve yeterli şekilde temizliğinin yapılmaması, gıdaların uygun ortamda hazırlanıp saklanmaması, dışkı ile bulaş olabilecek ortamlara karşı önlem alınmaması, kişisel hijyene dikkat edilmemesi ve özellikle ellerin yemek öncesi, bulaş sonrası ve tuvalet sonrası yeterince yıkanmaması salgınların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Eller bol su ve sabunla tırnak arası, parmak araları, avuç içi ve bilekleri de içerecek şekilde yıkanmalıdır. Çiğ tüketilen meyve ve sebzeler bol temiz su ile yıkanmalı, dezenfekte edilmeli ve gerektiğinde kabukları soyularak tüketilmelidir. İshal varlığında öncelikle bol temiz su içmeli, hazır veya evde hazırlanan tuz, şeker, karbonat karışımları kullanılmalıdır. İshal diyeti olarak yağsız patates haşlama veya püresi, yağsız makarna, pirinç lapası, beyaz ekmek, yağsız peynir, yağsız yoğurt, ayran, muz, kabuksuz şeftali gibi yağsız ve posasız yiyecekler tercih edilmelidir. İshal durdurucu ilaçlar zararlı etkilerinden dolayı önerilmemektedir. İshalin nedeni belirlenmeden ve doktor tarafından önerilmedikçe antibiyotikler kullanılmamalıdır. Aşırı kusma, sıvı ve elektrolit kaybı durumunda bir sağlık merkezine başvurmak yerinde olacaktır. Özellikle yaz aylarında iyi dezenfeksiyonu yapılmamış su tesisatları ve klima sistemlerinden geçen Legionella enfeksiyonu kişinin tedavi edilmesini gerektiren şiddetli bir enfeksiyondur. Bu tür işletmelerin periyodik bakımları yaptırmaları gerekmektedir.

Piknik alanlarında insanları bekleyen en büyük tehlikelerden birisi de böcek ısırmaları

sonucu gelişen enfeksiyonlardır. Bu konudaki önemli örnek ülkemizde son yıllarda gündemde olan İç Anadolu Bölgesi kuzeyi ile Orta ve Doğu Karadeniz güneyinde görülen, coğrafi alanını genişleten, bir virüsün neden olduğu, kenelerin ısırması ile bulaşan, ateş ve yaygın kanamalarla seyreden, öldürücü olabilen Kırım Kongo Kanamalı Ateşidir. Açık alanlarda çıplak ayakla gezilmemesi, ev hayvanlarının da korunması ve böcek kovucu kremlerin sürülmesi alınacak önlemler arasındadır.

 

Hamilelik Döneminde Dikkatli Olun

Benzer öneriler hamileler için de geçerlidir. Çok sıcak ve rutubetli bölgelere gitmekten, uzun ve yorucu yolculuklardan kaçının. Serin yerlerde, yorucu olmayan aktiviteler yapın, bol su tüketin, hamileler için uygun güneş koruyucular kullanın. Sizi takip eden doktorun önerilerini alın, hamilelik döneminin son aylarında uçak yolculuğuna çıkmayın. Şişlikler için tuz tüketimini sınırlayın ve sık istirahatler ve kısa yürüyüşler yapın, suda uzun süre kalmayın. İdrar yolu ve mantar enfeksiyonları açısından dikkatli olun. Mide yanması açısından önlemlerinizi alın.