Yaz Tatilinde Çocuğunuz İçin Altın Öneriler
COVID-19 pandemisi, zorlu bir iki yıl, maske ve birtakım önlemler derken 2022 yazının gelmesi ve pandeminin kısmen kontrol altına alınması ile birlikte çocukların dört gözle beklediği yaz tatili başladı. Yorucu bir eğitim öğretim yılının ardından çocukların hem dinlenme hem eğlenme zamanı. Bu süreci çocuklarımızın etkin ve iyi bir şekilde değerlendirmesi ve yeni eğitim öğretim yılına dinlerek girmesi gerekir. Şimdi kısaca çocuklarımıza yönelik yaz tatili önerilerinden bahsedeceğiz.
Yazın Çocukları Çevresel Faktörlerden Nasıl Koruyalım?
Yazın ayının gelmesi ile birlikte çocukların yazın güneş, sıcak gibi birtakım mevsimsel etkilerden korunması gerekir. Yazın sıcak yüzünü göstermesi ile birlikte çocuklarımız “sıcak çarpması” durumu ile karşı karşıya kalabilir.
Sıcak Çarpması Nedir?
Vücudumuzun yüksek derecede sıcaklık ile uzun dönem maruziyeti sonrasında meydana gelen ısıyı düzenlenme durumundaki sorundur. Çocuklarda sıcak çarpmasının en sık nedenlerinden birisi çocuğun uzun süre güneş ışığna maruz kalmasıdır. Bu durum çocuğun cildinde kızarıklık, kaslarında kramplar, baş ağrısı, solunum sorunları gibi birçok şikayete neden olabilir. Çocuklarımızda bu veya bu tarz bulgular varlığında en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.
Peki Çocuklarımızı Sıcak Çarpasından Nasıl Koruruz?
Güneşin dik ve dike yakın açılarla geldiği saatlerde direk güneş ışığının altında durmaması,
İnce, açık renkli, pamuklu ve terletmeyen giyisiler giydirilmesi,
Dışarı çıkarken şapka ve gözlük takılması ve
Yeterli su tüketilmesinin sağlanması çocukları güneş çarpmasından koruyan başlıca önlemlerin arasındadır.
Güneş Yanıklarından Koruyucu Önlemler
Güneş yanıkları, yazın karşılaşılabilecek bir diğer olumsuz durumdur. Çocuklarımızı güneş yanıklarından korumak için birtakım fiziksel ve kimyasal önlemler alınabilir.
Güneş yanığından çocuklarımızı korumak için birtakım önlemler;
Çocuklarımıza sıkı dokulu, pamuklu, açık renkli, kol ve bacakları serin tutan giyisiler giydirilebilir.
Çocuklarınızın yüzünü, kulaklarını ve boyun arkasını çevreleyen şapkalar takılabilir.
6 ay üzeri çocuklarda kullanılabiliyorsa UV korumalı güneş gözlükleri kullanılabilir.
Çocuklarımıza UPF içeren uygun şapka, kıyafet ve mayo giydirilmeli. UPF, bir kıyafetteki kumaşın engellediği Ultravioyele (UV) radyasyonunu gösterir. Genel olarak en az 30 UPF içeren kıyafetlerin tercih edilmesi çocukların güneş ışınlarından korumaya yardımcı olabilir.
Güneşin dik ve dike yakın açı ile geldiği 11:00-16:00 aralığında güneş altında durduğunuz zamanlar sınırlı olmalıdır.
Diğer taraftan 6 ay ve üzerinde çocukların güneşle temas etmeden yaklaşık 15-30 dakika önce uygun mineral filtreler (çinko oksit ve titanyum dioksit) içeren 50 güneş koruma faktörü içeren güneş koruyucu kremler sürülmelidir.
Çocukların Sivrisinek ve Böcek Isırıklarından Korunması
Yazın gelmesi ile birlikte çocuklarımızı bekleyen bir diğer sorun sivrisinek ve böcek ısırıklarıdır. Bunun için öncellikle çocukları ve bebekleri sivrisinek ve böceklerden koruyan fiziksel önlemlere dikkat edilmelidir. Çocuklarımızı sinek ve böceklerden koruyan bazı fiziksel öneriler şunlardır;
Evlerin kapı ve pencerelerinde sineklik bulunması,
Çocukların açık havada özellikle böceklerin daha çok olduğu çöplük, su birikintileri gibi yerlerden uzak tutulması ve
Çocukların kol ve bacaklarını örten ince pamuklu giyisilerin giydirilmesidir.
Çocukları sineklerden koruyan fiziksel önlemlerin yanı sıra diğer merak edilen önemli bir konu hangi sinek kovucu ürünün kullanılacağıdır. Sinek kovucu ürünler, kimyasal ve bitkisel sinek kovucular olarak piyasada bulunmaktadır. Amerikan Pediatri Akademisi 2 ay ve üzerinde olan çocuklarda kimyasal içerikli bazı sinek kovucu ürünlerin (%10-30 konstantrasyonda DEET: N, N-dimetil m-toluamid) kullanabileceğini belirtmektedir. Bu durumda doktorunuza danışarak uygun ürünü kullanabilirsiniz. Ancak burada unutulmaması gereken en önemli nokta öncellikle kimyasal ürünlerin çocukların ağız, göz gibi mukozalarından uzak tutulması ve eve gelince çocuğun cildinin sabunla yıkanması gerekliliğidir. Bitkisel içerikli sinek kovucular (lavanta, okaliptus vb yağlar) kimyasal içerikli ürünler kadar etkin olmayabilir ancak çocuklar açısından daha güvenli olduğu söylenebilir.
Yazın Çocuklara Yönelik Beslenme Önerileri
Sıcakların artması ile birlikte terlemenin artması ve deri yoluyla sıvı kayıplarının da artması nedeniyle çocuklarımızın günlük sıvı tüketimlerine dikkat etmeliyiz. Çocuklarımızı yukarıda bahsedilen sıcak çarpmasından da koruyabilmek için çocukların yeterli sıvı tüketmesinin sağlanması önemlidir. Bir diğer önemli nokta; çocuklara verilen sular temiz ve güvenilir içme suyu olmasıdır. Bu sayede çocukları hem sıcak çarpmasından hemde ishal salgınlarından koruyabiliriz.
Çocuklarımız bu süreçte olabildiği ölçüde paketli gıdalardan, ağır ve yağlı yiyeceklerden uzak tutmalı, ev yapımı içeçekler ve yiyecekler verilmelidir.
Yazın Çocuklara Yönelik Medya Kullanım Önerileri
Yazın okulların kapanması ile birlikte çocukların ekran karşısında geçirdikleri süre de artmaktadır. Bu süreçte dijital dünyaya bizlerden daha aşina olan dijital yerli çocuklarımızın akıllı telefon, bilgisayar ve tablet gibi medya araçlarını etkin ve uygun şekilde kullanması için ebeveynlere büyük görevler düşmektedir.
Ailelere, Amerikan Pediatri Akademisin (APA)çocuklarda ekran kullanımı ile önerilerini rehber olarak anlatılabilir. APA’nın çocuklardaki ekran kullanımı ile ilgili önerileri aşağıda özetlenmiştir.
18 ay öncesinde, çocukların görüntülü video sohbetleri dışında ekrandan uzak tutulması,
18-24 aylık çocuklarda, ebeveynleri çocuklarını dijital medya ile tanıştırmak istiyorsa, çocukları ile birlikte yüksek kaliteli programları izlemeleri ve çocuklarının ekranda gördüğünü anlamasına yardımcı olmaları,
2-5 yaş arası çocuklarda, günlük ekran süresinin bir saat ve kaliteli programlar ile sınırlandırılması ve ebeveynlerin bu programları çocukları ile birlikte izlemeleri,
6 yaş ve üstü çocuklarda, medya kullanım süresine ve medya çeşidine tutarlı sınırlar konulması, medyanın uyku ve fiziksel aktivite gibi sağlık için gerekli diğer davranışların yerini almaması ve
Uyurken, yemek yerken veya seyahat ederken medyanın kullanılmaması şeklindedir.
Yukarıdaki bahsedilen önerilerden de anlaşılacağı üzere çocukların ekran kullanımı ebeveyn rehberliği ve denetiminde olmalıdır. Diğer bir önemli konu çocukların yattığı odada ekran bulundurmamasıdır. Bu sayede çocuğunun büyüme ve gelişmesi için önemli olan uyku kalitesi korunmuş olur. Çünkü çocuklar için iyi bir eğlence, iletişim ve eğitim aracı olan medya uygunsuz kullanılırsa birtakım fiziksel (obezite, görme sorunu, vb) ve ruhsal problemlere (depresyon) yol açabilir. O nedenle çocuğumuzun günlük aktivitesinin arttırılması ve ekran oyunlarının çocuğun günlük oyun aktivitelerinin (saklambaç, körebe vb) yerini almasının önlenmesi gerekmektedir.
Yazın Çocuklarımız İle Birlikte Neler Yapmalıyız?
Çocukların yaza hem fiziksel hem ruhsal açıdan hazırlamak önemlidir. Bu açıdan bakıldığında yazın fiziksel olumsuz etkilerinden korunması (güneşten korunması, sıvı alımının artırılması vb) kadar evde olan çocuğumuzun ruhsal açıdan iyiliğin sağlanması da önemlidir. Çocuklarımıza ufak ufak hedefler belirlemeli ve bu hedefleri onlarla beraber takip etmeliyiz. Mesela haftalık okuyacağı kitap, günlük yapacağı aktivite (basketbol, voleybol, ip atlama, yürüyüş vs), serbest zaman, aile zamanı (ailece izlenecek bir film, piknik vs.) gibi başlıklardan oluşan bir günlük tutulması önerilebilir.
Koskoca yorucu bir eğitim-öğretim yılının ardından hem çocuğumuzun yazın iyice rahatlması ve dinlenmesi için zaman oluşturmasına hem de çocuğumuzun eğitim açısından desteklenmesine yönelik bir program yapmalıyız.
Ebeveynlerimize çocukları için bazı öneriler aşağıda örneklendirilmiştir.
Çocuğunuz ile iletişim kurarak, çocuğunuzun okumayı istediği kitapları seçin ve yaz için bir kitap listesi oluşturun.
Çocuğunuzun akranları ile iletişim halinde olmasını planlayın; sağlıklı ve yeterli akran ilişkileri çocukları birçok açıdan olumlu etkileyecektir.
Çocuğunuzun dijital dünyayı nasıl kullanacağı konusunda ona rehberlik edin ve çocuğunuzla birlikte çevirim içi aktivitelerde bulunun.
Çocuğunuzun dışarıda vakit geçirmesini sağlayın.
Çocuğunuzun fiziksel aktivite (basketbol, voleybol, yüzme, yürüyüş vb.) yapmasını destekleyen planlar yapın.
Tüm çocuklarımız ve ailelerine sağlıkla, dinlenerek, etkin ve verimli geçirdikleri bir yaz tatili dileriz.